Η ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Η διαπραγμάτευση μίας οφειλής με τον πιστωτή, είτε πρόκειται για Τράπεζα είτε πρόκειται (ιδίως) για εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (servicers) εκ μέρους των funds του εξωτερικού, δεν είναι σε καμία περίπτωση ούτε απλή ούτε εύκολη υπόθεση για τον οφειλέτη, ιδίως εν όψει της αυξημένης – κι ανεξέλεγκτης – διωκτικής διάθεσης των servicers, της σκληρής κι αδιάλλακτης στάσης τους απέναντι στους οφειλέτες και των συχνά εξωφρενικών όρων ρύθμισης που θέτουν. Γενικώς, δε, στην αρχή της διαπραγμάτευσης, ο πιστωτής βρίσκεται σε θέση ισχύος, καθώς διαθέτει τόσο την επικρεμάμενη πάνω από τον οφειλέτη απαίτηση όσο και τα νομικά εργαλεία για να αξιώσει την ικανοποίησή της, ώστε ο οφειλέτης να βρίσκεται μονίμως «αμυνόμενος».
Παρά ταύτα, υπάρχει τρόπος ο οφειλέτης, ήδη από την αρχή της διαπραγμάτευσης ή και πριν από την έναρξή της, να ανατρέψει την κατάσταση υπέρ του και να προβεί ο ίδιος σε μία άκρως επιθετική κίνηση κατά του πιστωτή του, φέρνοντας τον ίδιο σε κατάσταση άμυνας· πρόκειται για την Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή. Κατωτέρω, θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε μερικές συχνές ερωτήσεις που αφορούν την Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή:
1. Καταρχάς, τί είναι η Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή;
Η Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή είναι ακριβώς αυτό που λέει το όνομά της: μία Αγωγή που αποσκοπεί στο να αναγνωρίσει ένα αρνητικό γεγονός και συγκεκριμένα, στην περίπτωση που ασκείται κατά της πιστώτριας Τράπεζας (ή / και Fund), ότι το ποσό που απαιτεί από τον οφειλέτη η Τράπεζα (ή το Fund) δεν είναι αυτό που η ίδια ισχυρίζεται.
Επομένως, ασκώντας Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή κατά Τράπεζας επιδιώκουμε να αναγνωριστεί δικαστικά από το κατά τόπον αρμόδιο Πολυμελές Πρωτοδικείο ότι το ποσό που οφείλει ο δανειολήπτης είναι μικρότερο από αυτό που ισχυρίζεται ο πιστωτής του.
2. Γιατί να ασκήσω μία Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή;
Η Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή μπορεί να ασκηθεί από τον οφειλέτη, όταν αυτός αντιλαμβάνεται ότι ενώ αποπληρώνει κανονικά την οφειλή του, αυτή δεν μειώνεται καθόλου ή με πολύ χαμηλό ρυθμό ή ακόμη κι ότι αυξάνεται, ή και όταν βρίσκεται σε αδυναμία να αποπληρώσει την οφειλή του, η οποία διαμορφώνεται σε ολοένα και υψηλότερα επίπεδα, και μάλιστα, συχνά, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.
Αυτό συμβαίνει διότι πολύ συχνά οι Τράπεζες έχουν συμπεριλάβει στις Αρχικές Δανειακές Συμβάσεις, στις Πρόσθετες Πράξεις Ρύθμισης και στα συνοδευτικά συμβατικά κείμενα διάφορους όρους που είναι, εν αγνοία του οφειλέτη, καταχρηστικοί και παράνομοι και η εφαρμογή των οποίων μπορεί να οδηγήσει στην υπέρμετρη διόγκωση της οφειλής του δανειολήπτη. Η διόγκωση αυτή όμως συχνά γίνεται και πολύ πιο άμεσα, μέσω «αλχημειών», συνήθως λογιστικών ή μέσω δήθεν «εσφαλμένων υπολογισμών» που οδηγούν στα ύψη την οφειλή.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, ο υποψιασμένος οφειλέτης δικαιούται και τον συμφέρει να ασκήσει την Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή κατά του πιστωτή του.
3. Τί αφορά η Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή;
Το περιεχόμενο της Αρνητικής Αναγνωριστικής Αγωγής είναι εξίσου νομικό όσο και οικονομικό. Για να διαπιστωθούν οι οικονομικές ατασθαλίες των Τραπεζών δεν αρκεί και η πιο εξασκημένη νομική ματιά, και για το λόγο αυτό απαιτείται η συνδρομή ενός ειδικού οικονομολόγου, ο οποίος συντάσσοντας μία οικονομοτεχνική ή οικονομομετρική έκθεση πραγματογνώμονα, είναι σε θέση να ελέγξει όλη τη συμβατική πορεία της δανειακής σχέσης και να αναδείξει τους παράνομους και καταχρηστικούς όρους, αλλά και το πώς αυτοί εφαρμόστηκαν και επηρέασαν επακριβώς την πορεία της δανειακής οφειλής, ώστε να οδηγηθεί σε ένα συγκεκριμένο, σαφές και ορισμένο (και συχνά πολύ χαμηλότερο) ρεαλιστικό υπόλοιπο οφειλής.
Τη μέθοδο και τα ευρήματα του οικονομολόγου έρχεται σε δεύτερο χρόνο να επενδύσει ο εξειδικευμένος δικηγόρος με νομικά επιχειρήματα, ώστε να συνταχθεί ένα δικόγραφο που θα προστατεύει πλήρως τα δικαιώματα αλλά και τα οικονομικά συμφέροντα του δανειολήπτη.
4. Ποιά είναι τα οφέλη της Αρνητικής Αναγνωριστικής Αγωγής;
Το προφανές όφελος της Αρνητικής Αναγνωριστικής Αγωγής είναι ότι μία θετική απόφαση υπέρ της εξαναγκάζει την Τράπεζα (ή το Fund) να περιορίσει, συχνά σε πολύ σημαντικό βαθμό, την οφειλή του δανειολήπτη της.
Η έγκαιρη άσκησή της όμως προσφέρει κι ένα επιπρόσθετο πλεονέκτημα, το οποίο είναι η δημιουργία της λεγόμενης εκκρεμοδικίας όσον αφορά το πραγματικό ύψος της επίμαχης οφειλής. Αυτό σημαίνει ότι, όσο εκκρεμεί στο Δικαστήριο η συγκεκριμένη Αγωγή, η Τράπεζα δεν δικαιούται να καταθέσει αίτηση για Διαταγή Πληρωμής κατά του οφειλέτη, αλλά ακόμη κι αν το πράξει, η Διαταγή Πληρωμής αυτή δεν μπορεί να ξεκινήσει διαδικασία εκτέλεσης (και πλειστηριασμού), διότι ακριβώς αμφισβητείται το ακριβές ποσό της οφειλής.
Ταυτόχρονα, η Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή είναι ένα εξαιρετικό διαπραγματευτικό εργαλείο στα χέρια του οφειλέτη· καμία Τράπεζα δεν επιθυμεί να αναγνωριστεί επίσημα από Δικαστήριο ότι χρησιμοποίησε παράνομους και καταχρηστικούς όρους και ότι διόγκωσε παράνομα την οφειλή του δανειολήπτη της, καθώς αυτό συνεπάγεται όχι μόνο δημόσιο κλονισμό της αξιοπιστίας της ως Χρηματοπιστωτικός Φορέας, αλλά και συνεπάγεται αστικές και πιθανώς ποινικές ευθύνες!!! Έτσι, η σωστή χρήση της στο πλαίσιο της Διαπραγμάτευσης μπορεί να είναι καθοριστική για την επίτευξη μίας συμφέρουσας και βιώσιμης για τον δανειολήπτη συμφωνίας ρύθμισης της οφειλής του, άμεσα και με αποφυγή χρονοβόρων (και κοστοβόρων) δικαστικών αγώνων!
5. Πότε πρέπει να ασκήσω την Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή;
Η Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή πρέπει να ασκηθεί εγκαίρως· αυτό σημαίνει ότι ο οφειλέτης πρέπει να προνοήσει για την άσκησή της, καθώς τόσο η έκθεση που θα συντάξει ο οικονομολόγος, για τις ανάγκες της οποίας θα κληθεί να ελέγξει το σύνολο της συμβατικής πορείας οφειλέτη και πιστωτή, το οποίο μπορεί να έχει διάρκεια δεκαετιών, όσο και η προσεκτική σύνταξη του ίδιου του δικογράφου, που απαιτεί τη νομική επένδυση όλων των θεμάτων που αναδεικνύει ο οικονομολόγος, απαιτούν χρόνο. Και για αυτόν ακριβώς το λόγο θα πρέπει να προνοήσει ο οφειλέτης πριν από οποιαδήποτε δικαστική ενέργεια της Τράπεζας (ουσιαστικά την έκδοση Διαταγής Πληρωμής), γιατί τότε, και από πρακτικής και από νομικής απόψεως, μπορεί να είναι πολύ αργά.
Συναφώς, η Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή πρέπει, επίσης από νομικής απόψεως, να είναι το πρώτο δικαστικό μέσο με το οποίο αμφισβητείται η οφειλή. Αυτό σημαίνει ότι εάν είχε ασκηθεί προηγουμένως αγωγή που αμφισβητούσε την οφειλή, γενικώς και αορίστως, ή ακόμη κι αν έχει ασκηθεί Ανακοπή κατά της Διαταγής Πληρωμής, η οποία επίσης αμφισβητεί την οφειλή, τότε δεν μπορεί να ασκηθεί η Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή. Και αυτό διότι ο νομοθέτης δεν μπορεί να επιτρέπει στον οφειλέτη να ασκεί, ξανά και ξανά, ένδικα μέσα που αμφισβητούν την οφειλή του. Οπότε όμως ο δανειολήπτης, αν έχει ήδη αμφισβητήσει την οφειλή του με κάποιο λιγότερο ισχυρό ένδικο μέσο, θα έχει απωλέσει ένα καίριο νομικό του δικαίωμα!!!
6. Ποια είναι η ιδανική έκβαση της Αρνητικής Αναγνωριστικής Αγωγής;
Ως ένδικο βοήθημα, η Αρνητική Αναγνωριστική Αγωγή είναι σε θέση να αποδείξει ότι το ύψος της οφειλής του οφειλέτη είναι σημαντικά χαμηλότερη από την απαιτούμενη από τον πιστωτή του. Παρά ταύτα, πρέπει να τονιστεί ότι το ποσό το οποίο η Αγωγή αναγνωρίζει ως πραγματικά οφειλόμενο είναι ένα ποσό το οποίο ο οφειλέτης θα κληθεί να καταβάλει στον πιστωτή του – εκτός, βέβαια, από το όχι συχνό φαινόμενο η οφειλή να αποδεικνύεται πλήρως αποπληρωμένη! Επειδή, όμως, κατά κανόνα, πράγματι κάποιο ποσό θα αναγνωριστεί ως οφειλόμενο, ο οφειλέτης θα πρέπει να ήδη να έχει προνοήσει να έχει δημιουργήσει γόνιμο έδαφος για μία ρύθμιση που θα επιτρέπει την εξυπηρέτηση του ως άνω ποσού. Έτσι, δεν είναι σκόπιμη η πρόκληση της ρήξης κάθε επικοινωνίας του οφειλέτη με τον πιστωτή, αφού ο τελευταίος δεν θα έχει κανένα κώλυμα να διεκδικήσει, ακόμη και με διαδικασία εκτέλεσης, το πραγματικά οφειλόμενο ποσό.
Στο σκοπό αυτό κατατείνει και η κανονική εξυπηρέτηση της οφειλής του δανειολήπτη μέχρι το χρόνο της έκδοσης απόφασης (ή, ιδανικά, της υπογραφής μίας συμφέρουσας ρύθμισης), ώστε να μην μεσολαβήσει κάποια διαδικασία εκτέλεσης στο μεσοδιάστημα που θα αποτελέσει τροχοπέδη στην μεταγενέστερη κανονική εκπλήρωση της πραγματικής οφειλής. Κατά τούτο, δεν πρέπει να αγνοείται η μεγάλη αξία της Αρνητικής Αναγνωριστικής Αγωγής ως φόβητρο κι ως διαπραγματευτικό «ατού» για τον οφειλέτη, αφού η σωστή χρήση της μπορεί να οδηγήσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα με τρόπο «συναινετικό», ήτοι με μία εξωδικαστική ρύθμιση που να προβλέπει και το αντίστοιχο «κούρεμα», ώστε να απαλλαχθεί ο οφειλέτης μία ώρα νωρίτερα από τους χρονοβόρους δικαστικούς αγώνες και τις κοστοβόρες αντιδικίες, κάτι το οποίο μπορεί όμως να πετύχει μόνον με τη συνδρομή ενός εξειδικευμένου τόσο στη σύνταξη Αρνητικών Αναγνωριστικών Αγωγών όσο και στην διεξαγωγή μίας αποτελεσματικής διαπραγμάτευσης.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε στο δικηγορικό γραφείο και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο – διαμεσολαβητή για αποφυγή πλειστηριασμών, διάσωση περιουσιών, εξειδικευμένη νομική καθοδήγηση και διαμεσολάβηση στα τηλ: 2108811903, 6932455478.
Η Άνθια Κορέλα είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Δικηγόρος Ευρωπαϊκού Δικαίου και Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια, με Εμπειρία άνω των 30 Ετών, Εξειδικευμένη σε Υποθέσεις Διαμεσολάβησης, Διαπραγμάτευσης και Διαχείρισης Οικονομικής Φύσης Θεμάτων, ιδίως στη Διευθέτηση του Ιδιωτικού Χρέους, μέσω Εξωδικαστικών, αλλά και Δικαστικών Διαδικασιών.
Ανθια Κορελα - Δικηγορος παρ' Αρειω Παγω 