Σε συνέχεια της επικοινωνίας μας μέσω του έγκριτου περιοδικού που μας φιλοξενεί θα θέλαμε να ενημερώσουμε τους Έλληνες ομογενείς για ορισμένα θέματα περιουσιακής φύσεως που ανακύπτουν στην Ελλάδα και σχετίζονται με ακίνητα είτε αποκτώνται από κληρονομιά είτε από άλλη αιτία.
Από κληρονομιά αποκτώνται κινητά κι ακίνητα όταν υπάρχει διαθήκη ή χωρίς αυτή – εξ αδιαθέτου, όταν υπάρχει συγγένεια. Για να ισχύει μία διαθήκη που αφορά ακίνητα στην Ελλάδα πρέπει να είναι σύμφωνη με όσα απαιτούν οι ελληνικοί νόμοι.
Βάσει αυτών τα είδη διαθηκών είναι τρία:
α) Η ιδιόγραφη διαθήκη, που είναι και η πιο συνήθης, γράφεται, υπογράφεται και χρονολογείται οπωσδήποτε από το χέρι του διαθέτη.
β) Η δημόσια διαθήκη, η οποία συντάσσεται ενώπιον συμβολαιογράφου, παρουσία μαρτύρων, οι οποίοι δεν μπορούν να είναι οι κληρονόμοι του διαθέτη και
γ) Η μυστική διαθήκη, η οποία αρχικά συντάσσεται από τον διαθέτη ως ιδιόγραφη και παραδίδεται σε συμβολαιογράφο, ενώπιον μαρτύρων.
Εν προκειμένω, η σύνταξη δημόσιας διαθήκης από Έλληνα του εξωτερικού προϋποθέτει σε μεγάλο βαθμό τη σύμπραξη με το Προξενείο. Διαθήκη μπορεί να κατατεθεί προς φύλαξη στο Προξενείο σε κάθε περίπτωση, ενώ επίσης μπορεί και να ανακληθεί οποτεδήποτε. Στο ενδεχόμενο που η διαθήκη προς κατάθεση είναι μυστική, θα πρέπει να προσκομισθεί η ιδιόγραφη διαθήκη του διαθέτη, σε σφραγισμένο φάκελο.
Σημειώνεται πως εάν η διαθήκη αφορά ακίνητα ευρισκόμενα στην Ελλάδα, το εφαρμοζόμενο δίκαιο θα είναι το ελληνικό, οπότε και οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει κατά τη σύνταξή της να συμβουλεύονται και συνεργάζονται με ελληνικά δικηγορικά γραφεία, για να μην προκύψουν ζητήματα νομικής ορθότητας.
Οι διαθήκες, προτού εκτελεστούν, θα πρέπει να δημοσιευθούν από τα Ελληνικά δικαστήρια. Αρμόδιο δικαστήριο είναι το Πρωτοδικείο, όπου πρέπει να γίνει καταχώρηση της μεταφρασμένης διαθήκης μετά τη δημοσίευσή της στο εξωτερικό. Απαραίτητο έγγραφο εν προκειμένω είναι το αποδεικτικό θανάτου, το οποίο, αν ο διαθέτης πέθανε στην Ελλάδα, θα δοθεί από το αρμόδιο ληξιαρχείο, ενώ αν πέθανε στο εξωτερικό, από το αντίστοιχο Προξενείο.
Για την αποδοχή κληρονομιάς δεν είναι απαραίτητο να μεταβεί ο ενδιαφερόμενος στην Ελλάδα, αλλά με πληρεξούσιο που υπογράφεται στο Προξενείο, είναι δυνατός ο διορισμός εκπροσώπου στην Ελλάδα, ο οποίος θα ενεργήσει την αποδοχή κληρονομιάς με συμβολαιογραφική πράξη, την καταβολή φόρου, την εγγραφή στο Κτηματολόγιο και, γενικώς, κάθε ενέργεια που θα απαιτούνταν από τον ενδιαφερόμενο. Χρειάζεται πάντα το πιστοποιητικό θανάτου, ενώ, στην περίπτωση που δεν υπάρχει διαθήκη, απαιτείται το πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών (εφ’ όσον ο θανών είχε γεννηθεί στην Ελλάδα), καθώς και ακριβής περιγραφή των κινητών κι ακινήτων του κληρονομουμένου. Επισημαίνεται ότι η προθεσμία που τίθεται για τη ρύθμιση κληρονομικών υποθέσεων των κατοίκων του εξωτερικού με την εφορία είναι δωδεκάμηνη και αρχίζει από την ημέρα θανάτου του κληρονομουμένου. Αν υπάρχει διαθήκη κι έχει δημοσιευθεί, η προθεσμία αρχίζει από την ημέρα δημοσίευσης.
Η ελλιπής πληροφόρηση και η διαμονή εκτός Ελλάδας έχει εμφανέστερες συνέπειες όχι μόνο στα ζητήματα των κληρονομιών αλλά γενικά σε ό,τι αφορά τα ακίνητα που μπορεί να «χαθούν» από την περιουσία και να τα ιδιοποιηθεί άλλος δια χρησικτησίας.
Αυτό συμβαίνει διότι η μακρόχρονη απουσία του ιδιοκτήτη δίνει την αφορμή σε επίδοξους τρίτους να καταλαμβάνουν, παρανόμως αρχικά, το ακίνητο, και να το χρησιμοποιούν. Έτσι, αν εντός εικοσαετίας, ο πραγματικός ιδιοκτήτης δεν ασκήσει αγωγή, ο τρίτος αποκτά το ακίνητο με χρησικτησία (απόκτηση δια της χρήσεως). Η κατοχή απλώς των συμβολαίων ή τίτλων ιδιοκτησίας δεν αποτελεί άμυνα κατά της συμπεριφοράς αυτής!!!, αντίθετα απαιτείται η ανά τακτά χρονικά διαστήματα επιθεώρηση, διενέργεια πράξεων νομής, πχ αποστολή εξωδίκων δηλώσεων, εκμετάλλευση, που με βεβαιότητα αποδεικνύουν την ιδιότητα του νομέα (χρήστη) στο πρόσωπο του ιδιοκτήτη και όχι κάποιου τρίτου.
Η πράξη έχει δυστυχώς δείξει ότι ζητήματα χρησικτησίας προκύπτουν σε περιπτώσεις συγκυριότητας, όπου ο διαμένων στην Ελλάδα συγκύριος νέμεται ολόκληρο το ακίνητο σαν να ήταν ο μοναδικός ιδιοκτήτης! Συχνά μάλιστα τα πρόσωπα αυτά είναι άτομα εμπιστοσύνης, όπως συγγενείς ή φίλοι!! Για αυτό απαιτείται διαρκής ενημέρωση των ιδιοκτητών σχετικά με την κατάσταση των ακινήτων τους στην Ελλάδα και, για τη δική τους διασφάλιση, να υποβάλλουν φορολογική δήλωση για τα ακίνητά τους.
Το γραφείο μας στην Ελλάδα αναλαμβάνει την παροχή των αναγκαίων υπηρεσιών για την κάλυψη αυτών των ζητημάτων είτε εξωδικαστικά είτε δικαστικά είτε ακόμα με προσφυγή στη διαμεσολάβηση. Με την επαγγελματική μας επιστασία προλαβαίνουμε ζημίες που θα είχαν τεράστιο οικονομικό, αλλά και συναισθηματικό κόστος. Για κάθε πληροφορία επικοινωνείτε: akorela.lawfirm@gmail.com, 0030 6932455478, 0030 2108811903.
Ανθια Κορελα - Δικηγορος παρ' Αρειω Παγω 