ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΑΤΑΔΟΛΙΕΥΣΗ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ;
Περίπτωση καταδολίευσης δανειστών υπάρχει όταν κάποιος οφειλέτης προσπαθεί να αποφύγει την εκπλήρωση της υποχρέωσής του απέναντι στο δανειστή του με το να εκποιεί και να μεταβιβάζει περιουσιακά του στοιχεία, κινητά ή ακίνητα, ώστε να φέρει το δανειστή του σε θέση να αδυνατεί να ικανοποιηθεί, ενδεχομένως μέσω εκτέλεσης, από την περιουσιακή αυτή ιδιοκτησία. Για παράδειγμα, εάν κάποιος οφειλέτης, για να αποφύγει ενδεχόμενο πλειστηριασμό εις βάρος κάποιου ακινήτου του, το πουλήσει σε κάποιον τρίτο, για να αποξενωθεί από το ακίνητο και να μην μπορεί ο δανειστής του να εκπλειστηριάσει το εν λόγω ακίνητο για να ικανοποιηθεί από το πλειστηρίασμα.
Για να υπάρχει βέβαια καταδολίευση, η υπόλοιπη περιουσία του οφειλέτη πρέπει να μην αρκεί για την ικανοποίηση του δανειστή του (ή των δανειστών του). Εάν δηλαδή ο οφειλέτης διαθέτει π.χ. μεγάλη ακίνητη περιουσία κι εκποιήσει ένα ακίνητό του, τα υπόλοιπα όμως ακίνητα αρκούν για να ικανοποιηθεί ο δανειστής του, τότε δεν τίθεται ζήτημα καταδολίευσης, αφού ο δανειστής δεν κινδυνεύει να ζημιωθεί με οποιονδήποτε τρόπο: δεν υπάρχει κάποια βλάβη του δανειστή, το οποίο είναι και αυτό που ο νόμος επιδιώκει να αποτρέψει.
Επιπλέον, στην ενέργεια αυτή προϋποτίθεται να έχει προβεί ο οφειλέτης έχοντας ως σκοπό του να βλάψει τον δανειστή, ήτοι να του αποστερήσει – δολίως – τη δυνατότητα να ικανοποιηθεί από το εν λόγω περιουσιακό στοιχείο. Τούτο σημαίνει ότι ο οφειλέτης, γνωρίζοντας ότι οφείλει στο δανειστή του, κι ότι από την υπόλοιπη περιουσία του ο δανειστής του δεν θα μπορέσει να ικανοποιηθεί, προβαίνει ούτως ή άλλως στην απαλλοτρίωση του περιουσιακού του στοιχείου, ώστε εσκεμμένα να αποτραπεί η ικανοποίηση του δανειστή του. Εάν ο οφειλέτης προβεί στην απαλλοτρίωση αυτή όμως αγνοώντας κάποιο από τα παραπάνω γεγονότα (την οφειλή του ή την επάρκεια της περιουσίας του για να ικανοποιηθεί ο δανειστής του), τότε η ενέργειά του αυτή δεν θεωρείται καταδολιευτική.
Τέλος, για να ακυρωθεί η μεταβίβαση, πρέπει ο τρίτος ο οποίος λαμβάνει το περιουσιακό στοιχείο, να έχει γνώση ότι ο οφειλέτης προσπαθεί μεταβιβάζοντας το περιουσιακό του στοιχείο αυτό, να προκαλέσει βλάβη στο δανειστή του. Αυτή η γνώση πρέπει να είναι θετική, δεν αρκεί δηλαδή η βαριά αμέλεια. Τεκμαίρεται ότι υπάρχει αυτή η γνώση εάν ο τρίτος είναι στενός συγγενής ή σύζυγος του οφειλέτη, το τεκμήριο όμως ισχύει για ένα έτος. Εάν η μεταβίβαση έγινε χαριστικά πχ γονική παροχή δεν απαιτείται να υπάρχει γνώση του δωρεοδόχου για την ακύρωση της δωρεάς.
Αν πληρούνται όλες αυτές οι προϋποθέσεις, ο δανειστής έχει το δικαίωμα να επιδιώξει δικαστικά τη διάρρηξη της απαλλοτρίωσης αυτής, αποδεικνύοντας ο ίδιος τον καταδολιευτικό χαρακτήρα της. Δηλαδή, η μεταβίβαση του περιουσιακού στοιχείου εν τοις πράγμασι «σπάει» κι ο δανειστής μπορεί να ικανοποιηθεί από το ακίνητο αυτό. Σημειωτέον ότι τρίτος δανειστής δεν έχει δικαίωμα να ικανοποιηθεί από περιουσιακό στοιχείο τη μεταβίβαση του οποίου διέρρηξε άλλος δανειστής λόγω καταδολιευτικού χαρακτήρα.
Το δικαίωμα διάρρηξης έχει πενταετή παραγραφή από το χρόνο της απαλλοτρίωσης.
Κλείνοντας, η καταδολίευση δανειστών συνιστά και ποινικό αδίκημα και προβλέπεται στο άρθρο 397 του Ποινικού Κώδικα, τιμωρείται δε με φυλάκιση έως δύο έτη ή/και χρηματική ποινή.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε στο δικηγορικό γραφείο και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903, 6932455478.
Ανθια Κορελα - Δικηγορος παρ' Αρειω Παγω 