Τα τελευταία χρόνια υπάρχει σαφής κινητικότητα στην έκδοση των συντάξεων και να ομολογηθεί εδώ η έντονη προσπάθεια και τα ρεκόρ επί ανωμάλου εδάφους των περισσοτέρων εισηγητών συντάξεων. Ας μη ξεχνάμε την πρόσφατη οδυνηρή απώλεια του Διευθυντή Κούρκουλου που δούλευε άκοπα ακόμα και τις Κυριακές τον οποίο καταγράφουμε στη συνείδησή μας ως πεσόντα στο καθήκον, υπόδειγμα γνώσης και εντιμότητας για όλους μας.
Ωστόσο εντοπίζονται πολλές δυσχέρειες και ατέλειες του συστήματος ενώ σε κάποιες περιπτώσεις αναδεικνύονται τα χρονίζοντα δυσεπίλυτα προβλήματα. Το δικηγορικό μας γραφείο λόγω του πλήθους των υποθέσεων που χειρίζεται και τις καθημερινής τριβής με τους ασφαλιστικούς φορείς, εντοπίζει σε πραγματικό χρόνο αυτές τις δυσχέρειες. Απουσία άλλων προβλέψεων και κατευθύνσεων θα πρέπει άμεσα ο ασφαλισμένος, δια έμπειρου νομικού παραστάτη, για λάθη στις αποφάσεις να υποβάλει ένσταση ή αν είναι εφικτό αίτημα αναθεώρησης και για θέματα διεκπεραίωσης να κάνει έγγραφες αναφορές ή εξώδικες προσκλήσεις/ διαμαρτυρίες στις αρμόδιες διευθύνσεις, ειδικώς αν δεν υπάρχει τρόπος επικοινωνίας με τον εισηγητή ή υφίστανται άλλου τύπου δυσλειτουργίες (π.χ. ατέλειες μηχανογραφικών συστημάτων).
Ξεκινώντας από τα πιο απλά και την έκδοση συντάξεων κατά τις διατάξεις διαδοχικής ασφάλισης (π.χ. ΙΚΑ και ΟΓΑ), ακόμα εκκρεμούν αιτήματα πενταετίας για ώριμους φακέλους με «σιγή ασυρμάτου» για μεγάλα διαστήματα ακόμα και από το Μητροπολιτικό Κέντρο, το οποίο καταγράφει γενικά καλές επιδόσεις. Η απουσία επικοινωνίας για την πορεία των υποθέσεων με διαδοχική ασφάλιση ή ιδιαιτερότητες ασφαλιστικές (όπως απονομή συντάξεων λόγω θανάτου με απώλειες ασφαλιστικών βιβλιαρίων), δημιουργεί τεράστια ανασφάλεια ακόμα και υποψία για απώλεια φακέλου και κατά την διαβίβαση εγγράφων ή φακέλων από τοπικές διευθύνσεις ή το πρωτόκολλο.
Σε άλλες Διευθύνσεις Απονομών, ακόμα και σε περιπτώσεις που ο ασφαλισμένος υποδεικνύει την αρμόδια διεύθυνση του φορέα διαδοχικής ασφάλισης (π.χ. ΟΑΕΕ/τ.ΤΕΒΕ), εντοπίζεται το ίδιο πρόβλημα, τα αιτήματα αναζήτησης βεβαίωσης χρόνου ασφάλισης να κάνουν κύκλο ανούσιων διαβιβάσεων σε αναρμόδιες διευθύνσεις επί μήνες μέχρι να καταλήξουν στη σωστή Τοπική Διεύθυνση.
Επίσης με την ενοποίηση τοπικών διευθύνσεων ΕΦΚΑ και τις διαβιβάσεις φακέλων είχαμε καθυστερήσεις από ένα έτος και πάνω ακόμα και σε πληρωμές εξόδων κηδείας. Χαρακτηριστική περίπτωση που η αρχική αίτηση έγινε 06/2021 στο ΕΦΚΑ Μη Μισθωτών στην Πειραιώς, διαβιβάστηκε στο υποκ/μα Πλ. Αττικής το οποίο καταργήθηκε, στη συνέχεια υποδείχθηκε από τη Διοίκηση ΕΦΚΑ με mail ως αρμόδια η Τοπική Διεύθυνση /υποκ/μα Πατησίων και τελικά ο φάκελλος βρέθηκε στην Τοπική Διεύθυνση Κυριαδών μετά από ένα έτος περίπου (είχε εμφιλοχωρήσει σύγχυση ενδεχομένως αν η διαβίβαση πρέπει να γίνει με το ΤΚ της επιχείρησης ή της κατοικίας) για να δρομολογηθεί η πληρωμή, κατόπιν mail, αναφορών και συνεχών επισκέψεων σε όλες τις παραπάνω διευθύνσεις
Η αυτοματοποίηση έχει και αυτή τις δικές της δυσχέρειες, για όσους δεν έχουν καταγραφές πλήρεις στο ΟΠΣ με βάση τις οποίες να θεμελιώνουν δικαίωμα σε σύνταξη ή υπάρχει διαφοροποίηση με τις πραγματικές αποδοχές όπου στη δεύτερη περίπτωση υπολογίζονται μικρότερες συντάξεις, ενώ πρόσφατη η περίπτωση αιτήματος για σύνταξη λόγω αναπηρίας λόγω εργατικού ατυχήματος, που ενώ η γνωμάτευση απέδιδε το συντάξιμο ποσοστό στο ατύχημα, εκδόθηκε αυτοματοποιημένα απόφαση αναπηρίας από «νόσο»…, στερώντας από τον ασφαλισμένο το κατώτατο ποσό σύνταξης για εργατικό ατύχημα.
Ένα ακόμα δυσάρεστο και ανεξήγητο που οφείλεται σε ατέλεια του μηχανογραφικού συστήματος, η μη πληρωμή οριστικών συντάξεων λόγω θανάτου ασφαλισμένου με χρόνο Γερμανίας στη χήρα, πλέον καρκινοπαθή, σύζυγο και τα δύο ανήλικα τέκνα, σε εκκρεμότητα από τον 01/2020 για θάνατο ασφαλισμένου 10/2019, για τον αναφερόμενο λόγο πως προσωρινή σύνταξη πήραν μόνο τα ανήλικα τέκνα ( όχι η μητέρα επειδή αρχικά εργαζόταν ) και όπως λένε οι ίδιοι οι αρμόδιοι υπάλληλοι καθυστερεί η εταιρεία που έχει αναλάβει το έργο να κάνει τη διόρθωση στο μηχανογραφικό σύστημα, παρά τις δικές τους πιέσεις και συνεχείς οχλήσεις. Για άγνωστο λόγο επίσης η προσωρινή σταμάτησε να καταβάλλεται στο ένα τέκνο, ενώ δεν έχει συμπληρώσει το 24ο έτος της ηλικίας του. Με αποτέλεσμα η πληρωμή οριστικοποιημένης σύνταξης να μετατίθεται σε αόριστο χρόνο, η οικογένεια να μένει χωρίς πόρους με κίνδυνο επιβίωσης των δικαιοδόχων μελών. Κι αναρωτιόμαστε καλόπιστα… Μα δεν είναι σύνηθες, σύμφωνα και με τις πιο πρόσφατες διατάξεις, προσωρινή σύνταξη πολλές φορές να πληρώνεται μόνο στα ανήλικα τέκνα ή ορισμένα από τα δικαιοδόχα μέλη; Γιατί εξαρχής δεν είχε προβλεφθεί στις ρυθμίσεις του μηχανογραφικού συστήματος; Ποιος έχει την αρμοδιότητα να πιέσει την εταιρεία να διορθώσει το σύστημα και γιατί αυτή η κωλυσιεργία;
Για την επίλυση όλων αυτών αναλαμβάνουμε τις δέουσες ενέργειες με αναφορές, ενστάσεις κι εξώδικα ή και προσφυγές δικαστικές.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε στο δικηγορικό γραφείο και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 2108811903, 6932455478.
Η δημόσια διαθήκη, η οποία συντάσσεται ενώπιον συμβολαιογράφου επέχει μεγαλύτερη ασφάλεια ως προς την τήρηση των τυπικών προϋποθέσεων και της γνησιότητάς, φέρει δε την αυξημένη αποδεικτική δύναμη των δημοσίων εγγράφων, κι όπως προβλέπεται στο νόμο, «έγγραφα που έχουν συνταχθεί κατά τους νόμιμους τύπους από δημόσιο υπάλληλο ή λειτουργό ή πρόσωπο που ασκεί δημοσία υπηρεσία ή λειτουργία, αποτελούν πλήρη απόδειξη για όλους ως προς όσα βεβαιώνονται στο έγγραφο ότι έγιναν από το πρόσωπο που συνέταξε το έγγραφο ή ότι έγιναν ενώπιον του, αν το πρόσωπο αυτό είναι καθ` ύλη και κατά τόπον αρμόδιο να κάνει τη βεβαίωση αυτή. Ανταπόδειξη επιτρέπεται μόνο με προσβολή του εγγράφου ωςπλαστού».
Ωστόσο, η ακύρωση μιας δημόσιας διαθήκης ως προς το περιεχόμενό της μπορεί να επέλθει εξαιτίας της ψυχικής κατάστασης του διαθέτη και της ανικανότητάς του να διακρίνει την σημασία του περιεχόμενου της διαθήκης, της βούλησής του, των συνεπειών των πράξεών του κτλ. Ολική ακυρότητα μιας διαθήκης επιφέρει, μεταξύ άλλων, η έλλειψη ικανότητας του διαθέτη για σύνταξη διαθήκης λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής που περιορίζει αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησης του. Στην περίπτωση αυτή η διαθήκη είναι άκυρη όταν :
1) ο διαθέτης έχει περιέλθει κατά το χρόνο σύνταξης της διαθήκης σε διανοητική ή ψυχική διαταραχή,
2) η διαταραχή αυτή έχει προκαλέσει παρεμπόδιση του ελεύθερου προσδιορισμού της βούλησης του,
3) έχει επέλθει αποφασιστική επιρροή της βούλησης του, ήτοι σημαντική μείωση της ικανότητας περί αντικειμενικού ελέγχου της πραγματικότητας από τον διαθέτη και
4) η ανικανότητα αυτή υπάρχει καθ’ όλη τη διάρκεια της σύνταξης της διαθήκης, που στην περίπτωση της δημόσιας διαθήκης αρχίζει από την προφορική δήλωση του διαθέτη ενώπιον του συμβολαιογράφου και των παριστάμενων μαρτύρων της τελευταίας του βούλησης μέχρι και την υπογραφή της συνταχθείσας πράξης.
Η νομολογία, ωστόσο, δέχεται ότι δεν είναι υποχρεωτικό να υπάρχει ψυχιατρική πάθηση, όπως οι περισσότεροι πιστεύουν, αλλά αρκεί και σωματική πάθηση τόσο σοβαρή, που εξαιτίας της χορηγούμενης φαρμακευτικής αγωγής δύναται να επηρεαστεί η πνευματική ικανότητα και αντίληψη. Η ανικανότητα σύνταξης της διαθήκης μπορεί κατά περιπτώσεις να αποδειχθεί για κάποιον που εξαιτίας μακροχρόνιας ασθένειας (λ.χ. καρκίνου), λαμβάνει ισχυρή φαρμακευτική αγωγή επί μακρόν, με αποτέλεσμα να περιορίζεται και να επηρεάζεται σημαντικά η αντίληψή του και η λειτουργία της βούλησης.
Βέβαια, η διακρίβωση του πότε αποκλείεται ο ελεύθερος προσδιορισμός της βούλησης του διαθέτη με λογικούς υπολογισμούς, είναι έργο ιδιαίτερα λεπτό και δυσχερές και πρέπει να κρίνεται κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων λ.χ. το πρόσφατο ιατρικό ιστορικό του, την κατάσταση της υγείας του, την κλινική του εικόνα κατά τη δεδομένη χρονική στιγμή, τη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθεί κλπ.
Ενδιαφέρον, επίσης, είναι το γεγονός πως ο συμβολαιογράφος, ενώπιον του οποίου συντάσσεται η δημόσια διαθήκη, απαλλάσσεται από κάθε ευθύνη ως προς την αντίληψη της έλλειψης ικανότητας του διαθέτη, ακόμα κι αν είναι εμφανής, καθώς έχει γίνει δεκτό νομολογιακά πως ο συμβολαιογράφος δεν διαπιστώνει, ούτε κρίνει αν κάποιος είναι ή όχι ψυχικά και πνευματικά ικανός για δικαιοπραξία. Άλλωστε, σύμφωνα με τον Κώδικα περί Συμβολαιογράφων ο συμβολαιογράφος οφείλει: α) να απέχει από σύνταξη πράξης που αντίκειται στο νόμο ή στα χρηστά ήθη και β) να ασκεί τα καθήκοντα του ευσυνείδητα και αμερόληπτα, εξηγώντας στους δικαιοπρακτούντες τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν και τα δικαιώματα που έχουν από τις πράξεις που καταρτίζονται και να διαπιστώνει ότι γνωρίζουν τα αποτελέσματα των πράξεων αυτών. Από τις διατάξεις αυτές, προκύπτει αφενός ότι στα περιγραφόμενα καθήκοντα του συμβολαιογράφου δεν περιλαμβάνεται η διαπίστωση της νοητικής ή ψυχολογικής κατάστασης αυτών που προβαίνουν ενώπιόν του σε δήλωση βούλησης, αφετέρου ότι στα στοιχεία που πρέπει να περιέχει κάθε συμβολαιογραφικό έγγραφο δεν περιλαμβάνεται η αξιολόγηση της πνευματικής ή ψυχικής κατάστασης του δικαιοπρακτούντος, ήτοι ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει περίπτωση δικαιοπρακτικής ανικανότητας. Αν, ωστόσο, ο συμβολαιογράφος βεβαιώσει τα ανωτέρω, η βεβαίωση αυτή συνιστά υποκειμενική κρίση και αντίληψη αυτού, η οποία δεν εμποδίζει την απόδειξη της ανικανότητας του διαθέτη, χωρίς να απαιτείται να προσβληθεί η διαθήκη για πλαστότητα.
Το δικηγορικό μας γραφείο έχει τεράστια εμπειρία σε ζητήματα κληρονομικού δικαίου και είναι σε θέση να καλύψει ζητήματα αποποίησης και αποδοχής, με μεγάλη ταχύτητα, στη βάση των εξαιρετικά σύντομων προθεσμιών που τάσσει ο νόμος.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903 και 6932455478.
Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, όλων των ειδών οι διαθήκες (δημόσια, ιδιόγραφη, μυστική) μπορούν να δημοσιευθούν και μάλιστα κρίνεται σκόπιμο να συμβαίνει αυτό, για να εξυπηρετούνται αμεσότερα τα συμφέροντα των κληρονόμων, αλλά και για να τακτοποιούνται ζητήματα ασφάλειας των συναλλαγών (γνωρίζοντας σε ποιον έχει περιέλθει ένα ακίνητο ή τα χρέη του διαθέτη μετά το θάνατό του).
Ωστόσο, «κυρία» μπορεί να κηρυχθεί μόνο η ιδιόγραφη, καθώς με τη διαδικασία αυτή επιδιώκεται η αναγνώριση της ιδιόγραφης διαθήκης ως γνήσιας, δηλαδή ότι έχει γραφτεί, χρονολογηθεί και υπογραφεί αυτή από το χέρι του διαθέτη. Με τη διαδικασία αυτή επιτυγχάνεται η ενίσχυση της διαθήκης με τη δημιουργία τεκμηρίου γνησιότητας, αν επί πέντε έτη από τη δημοσίευσή της δεν αμφισβητηθεί η γνησιότητά της σε δίκη ανάμεσα σε κάποιον απ’ αυτούς που αντλούν δικαιώματα απ’ αυτήν και κάποιον απ’ αυτούς που βλάπτονται από την ύπαρξή της. Αντιθέτως, στις περιπτώσεις της δημόσιας και της μυστικής διαθήκης, αρκεί η δημοσίευση της διαθήκης –κι όχι η κήρυξή της ως κυρίας- λόγω της σύμπραξης συμβολαιογράφου (στην μεν πρώτη περίπτωση, συντάσσεται από εκείνον, στη δε δεύτερη περίπτωση, εγχειρίζεται σε αυτόν το έγγραφο που αποτελεί τη διαθήκη κι εκείνος το σφραγίζει και συντάσσει σχετική πράξη), καθώς και μαρτύρων καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, οι οποίοι βεβαιώνουν την ταυτότητα του διαθέτη που υπογράφει.
Σύμφωνα με το άρθρο 808 παρ. 3 ΚΠολΔ, η κήρυξη ιδιόγραφης διαθήκης ως κυρίας γίνεται με πράξη του αρμόδιου για τη δημοσίευσή της ειρηνοδίκη, εφόσον πιθανολογηθεί γνησιότητα της γραφής και της υπογραφής του διαθέτη. Για τον σκοπό αυτό απαιτείται η εξέταση ενός ή δύο μαρτύρων, ανάλογα το δικαστήριο, που θα βεβαιώσουν τη γνησιότητα της γραφής του διαθέτη και την συγγενική σχέση του διαθέτη και του τιμώμενου προσώπου (αυτού που αναφέρεται ως κληρονόμος στη διαθήκη). Όταν όμως με ιδιόγραφη διαθήκη ορίζεται αποκλειστικά κληρονόμος πρόσωπο που δεν είναι σύζυγος του διαθέτη ή δεν έχει με τον διαθέτη συγγενική σχέση τουλάχιστον τέταρτου βαθμού, διατάσσεται γραφολογική πραγματογνωμοσύνη προκειμένου να αποδειχθεί η γνησιότητα της γραφής και της υπογραφής του διαθέτη. Στην περίπτωση αυτή καλείται υποχρεωτικά, εξήντα (60) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη συνεδρίαση, το Ελληνικό Δημόσιο, διότι σε περίπτωση ακύρωσης της διαθήκης, εφαρμόζονται οι διατάξεις για την εξ αδιαθέτου διαδοχή, ελλείψει δε συγγενών που καλούνται εκ του νόμου ή συζύγου, ως εξ αδιαθέτου κληρονόμος καλείται το Δημόσιο.
Αν διαταχθεί γραφολογική πραγματογνωμοσύνη, αναβάλλεται η έκδοση οριστικής απόφασης και ορίζεται πραγματογνώμονας, ο οποίος αφού ορκιστεί ενώπιον του Δικαστηρίου σε ημέρα και ώρα που θα ορισθεί, θα προβεί σε διενέργεια γραφολογικής πραγματογνωμοσύνης, λαμβάνοντας υπόψη έγγραφα της δικογραφίας και, δη, την ιδιόγραφη διαθήκη, και οποιοδήποτε άλλο έγγραφο έχει γραφεί και υπογραφεί, σε ανύποπτο χρόνο, από τον ανωτέρω αποβιώσαντα, προκειμένου να γνωμοδοτήσει, για το αν η ιδιόγραφη διαθήκη έχει συνταχθεί και υπογραφεί από τον διαθέτη. Η γνωμοδότηση πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογημένη και να σαφής, κατατίθεται δε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου, εντός ορισθείσας προθεσμίας, για να προχωρήσει η δίκη και να κηρυχθεί (ή όχι) η διαθήκη ως κυρία.
Το δικηγορικό μας γραφείο έχει τεράστια εμπειρία σε ζητήματα κληρονομικού δικαίου και είναι σε θέση να καλύψει ζητήματα αποποίησης και αποδοχής, με μεγάλη ταχύτητα, στη βάση των εξαιρετικά σύντομων προθεσμιών που τάσσει ο νόμος.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903 και 6932455478.
Προκειμένου να αποτυπωθεί με επίσημο τρόπο η τελευταία βούληση ενός προσώπου (διαθέτη) αναφορικά με την τύχη της περιουσίας του μετά το θάνατό του, συχνά απευθύνεται ο ενδιαφερόμενος σε συμβολαιογράφο, όπου με την παρουσία είτε τριών μαρτύρων είτε την παρουσία ενός μάρτυρα κι ενός ακόμα συμβολαιογράφου, συντάσσεται η δημόσια διαθήκη.
Ενώπιον του/των συμβολαιογράφου/ων και των μαρτύρων που συμπράττουν, ο διαθέτης δηλώνει προφορικά την τελευταία βούλησή του, και ο συμβολαιογράφος συντάσσει τη διαθήκη, ενώ μόλις ολοκληρωθεί η σύνταξή της, αναγιγνώσκεται στο διαθέτη και στα συμπράττοντα πρόσωπα ακούνε, ακολούθως όλοι υπογράφουν την συμβολαιογραφική πράξη.
Εκτός της τελευταίας βούλησης, στο κείμενο της δημόσιας διαθήκης γίνεται αναφορά ότι τηρήθηκαν όλες οι διατυπώσεις που απαιτεί ο νόμος (άρ. 1729-1731 ΑΚ), δηλαδή ότι τόσο ο διαθέτης όσο και οι μάρτυρες είναι γνωστοί στον συμβολαιογράφο, ότι οι μάρτυρες (κι ο τυχόν συμπράττων συμβολαιογράφος) και μόνον αυτοί ήταν παρόντες καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, και τέλος ότι οι μάρτυρες ορκίστηκαν πως θα τηρήσουν μυστικές τις διατάξεις της διαθήκης μέχρι να δημοσιευθεί αυτή από το δικαστήριο.
Δίνεται μεγάλη σημασία στο ποια είναι τα συμπράττοντα πρόσωπα (λ.χ. δεν μπορεί να συμπράξει στη σύνταξη διαθήκης ως συμβολαιογράφος ή μάρτυρας ο σύζυγος του διαθέτη ή συγγενής του διαθέτη, ή ο τιμώμενος με τη διαθήκη κληρονόμος) κι ότι δεν συμπράττουν πρόσωπα άλλα από τα ανωτέρω αναφερόμενα, διότι σκοπός του νόμου είναι να προστατευθεί ο διαθέτης κι ότι δεν θα επηρεαστεί κατ’ αποφασιστικό τρόπο κατά την δήλωση της τελευταίας βούλησής του (λ.χ. ότι δεν απειλήθηκε, πλανήθηκε ή εξαπατήθηκε κατά τη διαμόρφωση της βούλησής του από τρίτους), ώστε αυτή να εκφράζεται ελεύθερα και αβίαστα.
Όσον αφορά τους μάρτυρες δεν μπορούν να συμπράττουν πρόσωπα που δεν έχουν όραση ή ακοή, αφού δεν μπορούν να ελέγξουν την ταυτότητα των προσώπων που υπογράφουν ούτε να ακούσουν τη διαθήκη, όταν αναγνωστεί. Ομοίως, δεν μπορούν να συμπράξουν ως μάρτυρες τα πρόσωπα που συνδέονται με το συμβολαιογράφο με σχέση εξαρτημένης εργασίας. Τέλος, δεν μπορούν να συμπράξουν ως μάρτυρες ανήλικοι, δηλαδή πρόσωπα κάτω των 18 ετών. Όλες οι ανωτέρω περιπτώσεις επιφέρουν ακυρότητα της διαθήκης.
Σε περίπτωση που κατά την σύνταξη της διαθήκης δεν τηρηθούν οι διατάξεις του νόμου, η διαθήκη είναι άκυρη, και θεωρείται σαν να μην έγινε, επιτρέπεται δε η άσκηση αναγνωριστικής αγωγής για την αναγνώριση της ακυρότητας, από όποιον εξαρτά έννομο συμφέρον από την αναγνώριση της ακυρότητας της προσβαλλόμενης διαθήκης. Δηλαδή, έννομο συμφέρον διατηρούν οι εξ αδιαθέτου κληρονόμοι, και τα τιμώμενα πρόσωπα, ήτοι τα πρόσωπα που αναφέρονταν ως κληρονόμοι σε προγενέστερη έγκυρη διαθήκη, στους οποίους δεν περιήλθε η κληρονομία εξαιτίας της εμφάνισης της προσβαλλόμενης διαθήκης.Η άσκηση της αναγνωριστικής αγωγής για ακύρωση διαθήκης δεν υπόκειται σε καμία προθεσμία ενώ σύμφωνα με τη νομολογία υπάγεται μόνο στην εικοσαετή παραγραφή.
Επιπλέον, επειδή η δημόσια διαθήκη συντάσσεται ενώπιον συμβολαιογράφου, αυτή φέρει την αυξημένη αποδεικτική δύναμη των δημοσίων εγγράφων, δηλαδή «έγγραφα που έχουν συνταχθεί κατά τους νόμιμους τύπους από δημόσιο υπάλληλο ή λειτουργό ή πρόσωπο που ασκεί δημοσία υπηρεσία ή λειτουργία, αποτελούν πλήρη απόδειξη για όλους ως προς όσα βεβαιώνονται στο έγγραφο ότι έγιναν από το πρόσωπο που συνέταξε το έγγραφο ή ότι έγιναν ενώπιον του, αν το πρόσωπο αυτό είναι καθ` ύλη και κατά τόπον αρμόδιο να κάνει τη βεβαίωση αυτή. Ανταπόδειξη επιτρέπεται μόνο με προσβολή τού εγγράφου ωςπλαστού».
Στην περίπτωση μιας δημόσιας διαθήκης λόγος προσβολής της ως πλαστής αποτελεί η βεβαίωση ψευδών περιστατικών από τον συμβολαιογράφο, που είτε έλαβαν χώρα ενώπιόν του είτε έγιναν από τον ίδιο. Κρίσιμα περιστατικά για τα οποία θα μπορούσε να υπάρξει ψευδής βεβαίωση είναι όσα αναφέρονται στην τήρηση των διατυπώσεων που ο νόμος ορίζει και αναφέρθηκαν ανωτέρω, λ.χ. σχετικά με την παρουσία των συμπραττόντων προσώπων κατά την σύνταξη της διαθήκης.
Το δικηγορικό μας γραφείο έχει τεράστια εμπειρία σε ζητήματα κληρονομικού δικαίου και είναι σε θέση να καλύψει ζητήματα αποποίησης και αποδοχής, με μεγάλη ταχύτητα, στη βάση των εξαιρετικά σύντομων προθεσμιών που τάσσει ο νόμος.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903 και 6932455478.
Μετά το θάνατο κάποιου προσώπου, γεννώνται κρίσιμα ζητήματα αναφορικά με την κληρονομική διαδοχή της περιουσίας του από τους κληρονόμους του. Για τους τελευταίους είναι πολύ σημαντικό να ελεγχθεί αν τα χρέη – παθητικό που βαρύνουν την περιουσία είναι περισσότερα από τα ενεργητικό αυτής (κινητά κι ακίνητα) και να αξιολογηθεί τελικώς αν θα πρέπει να αποποιηθούν ή όχι, νομίμως, εγκαίρως και εμπροθέσμως, μέσα στην προθεσμία των 4 μηνών από τη γνώση του θανάτου του κληρονομούμενου.
Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που από τυχαία περιστατικά ή από δυσάρεστες ειδοποιήσεις (λ.χ. από την Εφορία για χρέη!!) ενημερώνεται κάποιος ότι έχει καταστεί κληρονόμος ενός μακρινού ή μη προσφιλούς συγγενούς που απεβίωσε κατάχρεος, καιρό πριν. Άλλωστε ο νόμος διατηρεί την συγγένεια, παρά τις κοινωνικές σχέσεις ή τις επαφές που υφίστανται (ή όχι) μέσα στις οικογένειες, ενώ τα χρέη παραμένουν και οι δανειστές αναζητούν κληρονόμους για να ικανοποιηθούν…
Σε τέτοιες περιπτώσεις, που ενημερώνεται κάποιος για τον θάνατο συγγενούς του αρκετό διάστημα μετά το θλιβερό συμβάν και στην ουσία έχει χάσει την προθεσμία για την αποποίηση, αυτομάτως και σιωπηρώς, μετά την παρέλευση του τετραμήνου, έχει καταστεί κληρονόμος. Στην ίδια θέση, βρίσκεται κι ο κληρονόμος αυτού του κληρονόμου, αν ο τελευταίος αποβιώσει, χωρίς να έχει αποποιηθεί την αρχική κληρονομία.
Σχηματικά, λ.χ. αποβιώνει πριν ένα χρόνο ο θείος Α, κατάχρεος, χωρίς τέκνα και χωρίς διαθήκη, αφήνοντας κληρονόμο του την αδερφή του Β -μητέρα του Γ-, με την οποία δεν είχε σχέσεις ή επικοινωνία. Η Β δεν έμαθε για το θάνατο του Α, ενώ όταν απεβίωσε κι εκείνη, ο μοναδικός κληρονόμος- γιος της Γ, κατέστη κληρονόμος και των χρεών του θείου Α, αφού τα χρέη αυτά είχαν πρώτα περιέλθει στη μητέρα του (Β), μολονότι η ίδια δεν το γνώριζε, κι ενώ δεν είχε δικά της χρέη, αλλά μόνον ένα σπίτι. Ποιες οι ενέργειες του Γ όταν ειδοποιείται από τη Δ.Ο.Υ. για τα χρέη που προέρχονταν από το θείο του Α και τώρα βαρύνουν εκείνον;;
Ο νόμος προβλέπει ότι το δικαίωμα αποποίησης είναι κληρονομητό, δηλαδή περιέρχεται στους κληρονόμους του κληρονόμου, αν ο τελευταίος απεβίωσε, χωρίς να έχει χάσει το δικαίωμά του αποποίησης (πριν λήξει το τετράμηνο). Για το έγκυρο δε της αποποίησης της πρώτης κληρονομίας πρέπει οι κληρονόμοι του κληρονόμου να αποκτήσουν οριστικά τη δεύτερη κληρονομία, γιατί αν αυτοί αποποιηθούν τη δεύτερη κληρονομία θεωρούνται ότι ουδέποτε έγιναν κληρονόμοι του κληρονόμου που έχει δικαίωμα αποποίησης.
Στις περιπτώσεις όμως που υπάρχει πλάνη αναφορικά με το δικαίωμα αποποίησης και την ορθή (νόμιμη κι εμπρόθεσμη) άσκησή του, ο νόμος προβλέπει τη δυνατότητα εντός προθεσμιών να ασκηθούν τα κατάλληλα ένδικα βοηθήματα και αγωγές, προκειμένου να ακυρωθεί αυτή η πλασματική αποδοχή κληρονομίας και να αποδεσμευθεί ο κληρονόμος από κληρονομίες (με χρέη), που αν γνώριζε ότι είχαν περιέλθει σε εκείνον, θα είχε σπεύσει να αποποιηθεί εγκαίρως. Οι προθεσμίες αυτές, υπό περιπτώσεις κι εφόσον αποδειχθούν στο δικαστήριο ειδικοί λόγοι, μπορούν να επιμηκυνθούν και εν τέλει να γίνει δεκτή η αγωγή, ακόμα και μετά την παρέλευση της αρχικώς προβλεπόμενης προθεσμίας άσκησης της αγωγής και να ακυρωθεί η πλασματική αποδοχή.
Το δικηγορικό μας γραφείο έχει τεράστια εμπειρία σε ζητήματα κληρονομικού δικαίου και είναι σε θέση να καλύψει ζητήματα αποποίησης και αποδοχής, με μεγάλη ταχύτητα, στη βάση των εξαιρετικά σύντομων προθεσμιών που τάσσει ο νόμος.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903 και 6932455478.
Το δικηγορικό μας γραφείο έχει τεράστια εμπειρία σε ζητήματα κληρονομικού δικαίου και είναι σε θέση να καλύψει ζητήματα αποποίησης και αποδοχής καθώς και δικαστικών ενεργειών κι αγωγών, με μεγάλη ταχύτητα, στη βάση των εξαιρετικά σύντομων προθεσμιών που τάσσει ο νόμος.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903 και 6932455478.
Συχνά γεννώνται απορίες σχετικά με ζητήματα που αφορούν στις διαθήκες, δηλαδή στην αποτύπωση της τελευταίας βούλησης του κληρονομούμενου ως προς την μετά το θάνατό του τύχη της περιουσίας του και της κληρονομικής διαδοχής της. Συνηθίζεται τα ζητήματα αυτά να τακτοποιούνται προτού συμβεί το μοιραίο, ενώ σε αντίθετη περίπτωση, ο κληρονομούμενος πεθαίνει «αδιάθετος» κι ακολουθείται η διαδικασία της «εξ αδιαθέτου διαδοχής» για τους κληρονόμους του, όπως έχουμε αναφερθεί και σε αρθρογραφία μας.
Παρακάτω, αναφέρονται ενδεικτικά, ορισμένα εκ των συνηθέστερων ερωτημάτων που δεχόμαστε ως προς τις διαθήκες:
– Ποια τα είδη διαθηκών που προβλέπονται στον νόμο;
Τρία είδη διαθηκών προβλέπει ο Αστικός Κώδικας, α) τη δημόσια, β) την μυστική, και γ) την ιδιόγραφη. Πέραν αυτών των βασικών ειδών, σε εξαιρετικές περιπτώσεις (λ.χ. σε πλοίο, σε εκστρατεία, σε αποκλεισμό), και για όσο χρονικό διάστημα ισχύον οι ιδιαίτερες περιστάσεις, προβλέπεται η έκτακτη.
– Τι είναι η δημόσια διαθήκη;
Δημόσια είναι η διαθήκη που συντάσσεται ενώπιον συμβολαιογράφου με την παρουσία τριών μαρτύρων ή συντάσσεται ενώπιον δύο συμβολαιογράφων με την παρουσία ενός μάρτυρα, κι ως εκ τούτου αποτελεί συμβολαιογραφικό έγγραφο.
– Πώς ενημερώνονται οι κληρονόμοι για την ύπαρξη μιας δημόσιας διαθήκης;
Ο συμβολαιογράφος που στα χέρια του φυλάσσεται μια δημόσια διαθήκη, οφείλει μόλις μάθει για το θάνατο του διαθέτη, να προχωρήσει στη δημοσίευσή της, οπότε ακολούθως καλούνται οι κληρονόμοι. Ειδικότερα, ο συμβολαιογράφος έχει υποχρέωση να στείλει αντίγραφο της δημόσιας διαθήκης στον ειρηνοδίκη της περιφέρειας, όπου ο ίδιος εδρεύει ενώ αν πρόκειται για μυστική διαθήκη την παραδίδει αυτοπροσώπως στον ειρηνοδίκη. Επομένως, αρμοδιότητα δημοσίευσης σε αυτή την περίπτωση έχει το Ειρηνοδικείο της περιφέρειας όπου εδρεύει ο συμβολαιογράφος ενώπιον του οποίου συντάχθηκε ή κατατέθηκε η διαθήκη.
– Τι συμβαίνει αν έχουν συνταχθεί δύο διαφορετικές δημόσιες διαθήκες ενώπιον δύο συμβολαιογράφων;
Γενική αρχή που ισχύει στις διαθήκες (ΑΚ 1764), μη εξαιρουμένων των δημοσίων διαθηκών, είναι πως η κάθε μεταγενέστερη διαθήκη καταργεί με το περιεχόμενό της την προηγούμενη, μόνο κατά το μέρος που εναντιώνεται σε αυτήν. Αν η μεταγενέστερη διαθήκη ανακληθεί, η προηγούμενη ενεργεί σαν να μην είχε καταργηθεί.
– Όλων των ειδών οι διαθήκες πρέπει να δημοσιευθούν και να κηρυχθούν κυρίες;
Όλες οι διαθήκες μπορούν να δημοσιευθούν και μάλιστα κρίνεται σκόπιμο να συμβαίνει αυτό, για να εξυπηρετούνται αμεσότερα τα συμφέροντα των κληρονόμων, αλλά και για να τακτοποιούνται ζητήματα ασφάλειας των συναλλαγών (γνωρίζοντας σε ποιον έχει περιέλθει ένα ακίνητο ή τα χρέη του διαθέτη μετά το θάνατό του).
Ωστόσο, κυρία μπορεί να κηρυχθεί μόνο η ιδιόγραφη, καθώς με τη διαδικασία αυτή επιδιώκεται η αναγνώριση της ιδιόγραφης διαθήκης ως γνήσιας, δηλαδή ότι έχει γραφτεί και υπογραφεί αυτή από το χέρι του διαθέτη, αν δεν προσβληθεί ως μη γνήσια μέσα σε διάστημα πέντε ετών από τη δημοσίευσή της. Με τη διαδικασία αυτή επιτυγχάνεται η ενίσχυση της διαθήκης με τη δημιουργία τεκμηρίου γνησιότητας, προστατεύοντας τους κληρονόμους που ευνοούνται από τη διαθήκη σε περίπτωση αμφισβήτησής της ως πλαστής.
– Για την κήρυξη μιας ιδιόγραφης διαθήκης ως κυρίας απαιτείται μάρτυρας;
Ναι, η δίκη γίνεται με την παρουσία μάρτυρα ενώπιον του Ειρηνοδίκη της περιφέρειας της τελευταίας κατοικίας ή τόπου διαμονής που είχε ο διαθέτης κατά το χρόνο θανάτου του. Ο μάρτυρας πιστοποιεί ότι η γραφή και η υπογραφή επί του κειμένου της διαθήκης έχει τεθεί από τον διαθέτη.
– Τι συμβαίνει σε περίπτωση που με τη διαθήκη δεν εξαντλείται η περιουσία του διαθέτη;
Σύμφωνα με το άρθρο 1801 ΑΚ, αν έχει εγκατασταθεί ένας ή περισσότεροι κληρονόμοι σε μέρος μόνο της κληρονομίας, ως προς το υπόλοιπο επέρχεται η εξ αδιαθέτου διαδοχή. Στην περίπτωση αυτή, αν υπάρχουν εκ του νόμου κληρονόμοι-μεριδούχοι θα πρέπει να ελέγξουν αν ό,τι απομένει από την κληρονομία (που δεν έχει συμπεριληφθεί στη διαθήκη) υπερσκελίζει σε αξία τα χρέη του διαθέτη, ώστε είτε να αποδεχθούν είτε να αποποιηθούν εγκαίρως και εμπροθέσμως. Σημαντικό: Μπορεί με τη διαθήκη να χαρίζονται τα ακίνητα και να μη γίνεται λόγος για τα χρέη της κληρονομιάς. Αυτά βαραίνουν όλους αυτούς που θα κληρονομούσαν ελλείψει διαθήκης!!
– Αν τιμώμενο πρόσωπο σε διαθήκη, δηλαδή κληρονόμος που αναφέρεται στη διαθήκη, αποποιηθεί, ποια η τύχη της κληρονομικής διαδοχής;
Σε περίπτωση αποποίησης και δη στα πλαίσια εκ διαθήκης διαδοχής, πρώτα καλείται ο τυχόν υποκατάστατος του αποποιηθέντος (Α.Κ. 1809), δηλαδή πρόσωπο που διόρισε ο διαθέτης για να υποκαταστήσει τον αρχικό εγκατάστατο κληρονόμο, σε περίπτωση που ο τελευταίος εκπέσει από το κληρονομικό δικαίωμα είτε πριν είτε μετά το θάνατο του διαθέτη. Αν δεν έχει ορισθεί υποκατάστατος για την περίπτωση έκπτωσης του αποποιηθέντος, χωρεί προσαύξηση υπέρ των υπόλοιπων εγκατάστατων συγκληρονόμων, εφόσον βέβαια υπάρχουν. Αν δεν χωρεί ούτε προσαύξηση (επειδή π.χ. ο αποποιηθείς είχε εγκατασταθεί ως αποκλειστικός κληρονόμος), η εκ διαθήκης διαδοχή ματαιώνεται και χωρεί η εξ αδιαθέτου διαδοχή (Α.Κ. 1710, παρ. 2 και 1801), οπότε καλούνται στην κληρονομία οι κατά τη σειρά της εξ αδιαθέτου διαδοχής ερχόμενοι κληρονόμοι (Α.Κ. 1813 επ.).
– Ποιες οι προθεσμίες προσβολής μιας διαθήκης;
α)Σύμφωνα με τα άρθρα 1782, 1783, 1784, 1788 ΑΚ, μια διαθήκη μπορεί να ακυρωθεί για πλάνη, απάτη ή απειλή του διαθέτη, ή αν έχει παραλειφθεί μεριδούχος, μέσα σε προθεσμία 2 ετών από τη δημοσίευσή της.
β) Ιδιόγραφη διαθήκη που έχει κηρυχθεί κυρία μπορεί να προσβληθεί ως πλαστή μέχρι 5 έτη από τη δημοσίευσή της (μετά την παρέλευση της 5ετίας τεκμαίρεται γνήσια) (ΑΚ 1777).
γ) Δικαίωμα να ακυρωθεί μια (άκυρη) διάταξη της τελευταίας βούλησης του διαθέτη αποσβένυται μετά την πάροδο 20ετίας από το θάνατο του διαθέτη (ΑΚ 157, εδ.γ΄). Στις περιπτώσεις αυτές εντάσσεται κι η έλλειψη δικαιοπρακτικής ικανότητας του διαθέτη.
Το δικηγορικό μας γραφείο έχει τεράστια εμπειρία σε ζητήματα κληρονομικού δικαίου και είναι σε θέση να καλύψει ζητήματα αποποίησης και αποδοχής, με μεγάλη ταχύτητα, στη βάση των εξαιρετικά σύντομων προθεσμιών που τάσσει ο νόμος.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903 και 6932455478.
Στο άκουσμα της θλιβερής είδησης του θανάτου ενός συγγενικού προσώπου μας, συχνά γεννάται το ερώτημα ποιοι από τους κοντινούς συγγενείς (τέκνα, γονείς, αδέλφια, ανίψια, παππούδες, θείοι, πρώτα ξαδέρφια, προπαππούδες) καθίστανται κληρονόμοι στην περίπτωση που δεν υπάρχει διαθήκη («εξ αδιαθέτου διαδοχή»), προκειμένου να προβούν αυτοί στις δέουσες ενέργειες (εμπρόθεσμη αποποίηση, αποδοχή κλπ.). Στους συγγενείς δεν συμπεριλαμβάνεται ο σύζυγος που επιζεί, ωστόσο, ο νόμος επιφυλάσσει γι’ αυτόν ιδιαίτερο κληρονομικό δικαίωμα (κληρονομεί κατά το ¼ με τα τέκνα του θανόντος και κατά το ½ με τους λοιπούς συγγενείς, εάν υπάρχουν – ΑΚ 1820, 1821).
Ως προς τους συγγενείς, λοιπόν, σκόπιμο είναι να διευκρινιστεί, ποιοι καλούνται στην κληρονομική διαδοχή και με ποια σειρά («διαδοχή τάξεων»), αλλά και τι συμβαίνει μετά την αποποίηση των συγγενών μιας τάξης, ειδικότερα:
Στην πρώτη τάξη, όπως λέγεται, καλούνται τα τέκνα του αποβιώσαντος (ΑΚ 1813). Εάν αυτά δεν υπάρχουν, καλείται η δεύτερη τάξη, δηλαδή οι γονείς του κληρονομούμενου και τα αδέρφια του, καθώς και τα τέκνα και τα εγγόνια των αδερφών που είχαν πεθάνει πριν από τον κληρονομούμενο (ανίψια, μικρανίψια) (ΑΚ 1814, 1815). Οι μεν γονείς και τα αδέρφια κληρονομούν κατ’ ισομοιρία, δηλαδή κατά ίδια ποσοστά, τα δε τέκνα και εγγόνια των προαποβιωσάντων αδελφών κατά ρίζες, δηλαδή, στη θέση εκείνου που δεν ζει, και μάλιστα τα ανίψια αποκλείουν τα μικρανίψια της ίδιας ρίζας. Εφόσον δεν υπάρχουν συγγενείς της δεύτερης τάξης, καλούνται στην τρίτη τάξη, οι παππούδες και οι γιαγιάδες του κληρονομούμενου, καθώς και τα τέκνα και εγγόνια αυτών (δηλαδή, θείοι και πρώτα ξαδέλφια του κληρονομούμενου), με την σημείωση, πως οι θείοι και τα ξαδέλφια κληρονομούν κατά ρίζες, δηλαδή στη θέση των παππούδων και γιαγιάδων που δεν ζουν (ΑΚ 1816). Υπάρχει και τέταρτη τάξη στην οποία καλούνται οι προπαππούδες και προγιαγιάδες, οι οποίοι κληρονομούν κατ’ ισομοιρία, όταν δεν υπάρχει κληρονόμος από καμία από τις άλλες τάξεις (ΑΚ 1817).
Κατ’ άρθρο 1856 ΑΚ, «αν ο κληρονόμος αποποιηθεί την κληρονομία, η επαγωγή προς εκείνον που αποποιήθηκε θεωρείται ότι δεν έγινε. Η κληρονομιά επάγεται σε εκείνον που θα είχε κληθεί, αν εκείνος που αποποιήθηκε δεν ζούσε κατά τον θάνατο του κληρονομούμενου. Η επαγωγή θεωρείται ότι έγινε κατά τον θάνατο του κληρονομούμενου». Συνεπώς, αυτός που καλείται ως κληρονόμος μετά την αποποίηση, δεν είναι απαραίτητο να εξακολουθεί να ζει κατά τον χρόνο της αποποίησης, αρκεί να ζούσε ή να ήταν συνειλημμένος κατά τον χρόνο θανάτου του κληρονομούμενου. Αν αυτός που καλείται ως κληρονόμος μετά την αποποίηση έχει πεθάνει στο μεσοδιάστημα μεταξύ του θανάτου του κληρονομούμενου και της αποποίησης τους αρχικώς καλούμενου, η κληρονομιά περιέρχεται στους κληρονόμους του, οι οποίοι αποκτούν το δικαίωμα αποποίησης της κληρονομιάς κατ’ άρθρο ΑΚ 1854.
Η σειρά κλήσης στην κληρονομιά, μετά την αποποίηση του αρχικού κληρονόμου, είναι ανεξάρτητη από την βούληση του αποποιηθέντος και για να επιλυθεί το ανωτέρω ζήτημα για το ποιος καλείται στην κληρονομική διαδοχή ανατρέχουμε στις ανωτέρω διατάξεις (για την εξ αδιαθέτου διαδοχή), ενώ μεγάλης σπουδαιότητας ζήτημα είναι και το τι γίνεται με τη μερίδα εκείνου που αποποιείται.
Σύμφωνα με την άποψη που επικρατεί σχεδόν ολοκληρωτικά, όταν ένας μεριδιούχος εκπίπτει από το κληρονομικό του δικαίωμα (λόγω αποκλήρωσης, αποποίησης ή παραίτησης από τη νόμιμη μοίρα, κήρυξης αναξιότητας) δεν χωρεί προσαύξηση στην νόμιμη μοίρα των υπόλοιπων μεριδιούχων, αλλά το μερίδιο του εκπεσόντος μεριδιούχου επανέρχεται στο τμήμα της κληρονομιάς που διέπεται από την ελευθερία διάθεσης, εφαρμοζομένων των διατάξεων για την εξ αδιαθέτου διαδοχή (ΑΚ 1826).
Σχηματικά, επί παραδείγματι, αν πεθάνει η Α, άτεκνη και άγαμη, με συγγενείς εν ζωή τη μητέρα της, Β, τον αδερφό της, Γ, τον αδερφό της μητέρας της (θείο), Δ, και έναν πρώτο ξάδελφο, Ε, χωρίς να αφήσει διαθήκη, ως κληρονόμοι καλούνται η μητέρα Β και ο αδερφός της θανούσας Γ, -που ανήκουν στην ίδια τάξη-, κατά το ίδιο ποσοστό (1/2 έκαστος), ενώ στην περίπτωση που αποποιηθεί η μητέρα Β, μοναδικός κληρονόμος καθίσταται ο αδερφός της θανούσας Γ, καθώς κατά την αποποίηση, η μητέρα θεωρείται σαν να μην ζούσε κατά το χρόνο θανάτου της κόρης, αποκλειομένων των λοιπών συγγενών (Δ και Ε).
Το δικηγορικό μας γραφείο έχει τεράστια εμπειρία σε ζητήματα κληρονομικού δικαίου και είναι σε θέση να καλύψει ζητήματα αποποίησης και αποδοχής, με μεγάλη ταχύτητα, στη βάση των εξαιρετικά σύντομων προθεσμιών που τάσσει ο νόμος.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903 και 6932455478.
Από όλο το φάσμα του δικαίου αναμφισβήτητα ο τομέας ο οποίος θα χρειαστεί, αργά ή γρήγορα σε όλους μας, είτε από την μία πλευρά (αυτή του κληρονόμου) είτε από την άλλη πλευρά (αυτή του εν δυνάμει κληρονομούμενου) είναι εκείνος του κληρονομικού δικαίου, ο οποίος μάλιστα είναι εξαιρετικά δαιδαλώδης.
Στο παρόν άρθρο θα δούμε ορισμένα βασικά σημεία που αφορούν στην κληρονομική διαδοχή και συγκεκριμένα την διαδοχή μέσω διαθήκης και ιδίως μέσω χειρόγραφης (Ιδιόγραφης) Διαθήκης.
Διαθήκη είναι το έγγραφο με το οποίο κάποιος κατονομάζει τους κληρονόμους του και το πώς θα μοιραστεί η περιουσία του μετά τον θάνατό του. Μέσω της διαθήκης, δηλαδή, ο κληρονομούμενος ορίζει την τύχη της κληρονομικής του διαδοχής. Η διαθήκη συντάσσεται αυτοπροσώπως σύμφωνα με τους νόμιμους τύπους και μπορεί να ανακληθεί ελεύθερα οποτεδήποτε.
Στον Αστικό Κώδικα της χώρας μας προβλέπονται τρία είδη κοινών διαθηκών, οι οποίες αποτελούν και τους βασικούς τύπους: 1. η ιδιόγραφη διαθήκη 2. η δημόσια διαθήκη και 3. η μυστική διαθήκη, ενώ ο νόμος προβλέπει και οι έκτακτες διαθήκες, οι οποίες υπό προϋποθέσεις συντάσσονται εν πλω ή εν εκστρατεία ή σε περίπτωση αποκλεισμού.
Ιδιόγραφη είναι η διαθήκη η οποία συντάσσεται εξ ολοκλήρου με το χέρι του διαθέτη, χρονολογείται (ημέρα, μήνας και έτος) και υπογράφεται από αυτόν. Για να είναι έγκυρη μια ιδιόγραφη διαθήκη θα πρέπει να πληροί όλες τις παραπάνω προϋποθέσεις, διαφορετικά κρίνεται ως άκυρη.
Συχνά μεταξύ των κληρονόμων δημιουργούνται αμφισβητήσεις αναφορικά με το κύρος της διαθήκης. Προβλέπεται, συνεπώς, στο νόμο και υπό προϋποθέσεις, το δικαίωμα ακύρωσης μιας διαθήκης. Στον Αστικό Κώδικα προβλέπονται διάφοροι λόγοι που οδηγούν στην προσβολή μιας διαθήκης, όπως η μη τήρηση του τύπου που ορίζει ο νόμος, η ικανότητα (ή μη) σύνταξης της διαθήκης και το περιεχόμενο αυτής.
Άκυρη κρίνεται μια ιδιόγραφη διαθήκη όταν δεν έχει συνταχθεί ολόκληρη από τον ίδιο τον διαθέτη, όταν δεν φέρει χρονολογία ή όταν δεν φέρει υπογραφή του διαθέτη.
Πιο συγκεκριμένα, ιδιόγραφη διαθήκη μπορεί να ακυρωθεί αν, παραδείγματος χάρη, ο διαθέτης δεν γνωρίζει γραφή και κάποιος τρίτος κατευθύνει το χέρι του κατά την σύνταξη της διαθήκης, ή αν έχει συντάξει μόνο ένα μέρος αυτής ή αν έχει συνταχθεί με μηχανικό μέσο όπως, ηλεκτρονικό υπολογιστή, γραφομηχανή, μαγνητόφωνο, cd κτλ.
Όσον αφορά στην χρονολόγηση της διαθήκης, θα πρέπει αυτή να είναι πλήρης, να περιλαμβάνει, δηλαδή, την ημέρα, τον μήνα και το έτος. Εάν λείπει οποιοδήποτε από τα παραπάνω στοιχεία από τα παραπάνω στοιχεία, τότε προκύπτει ζήτημα ως προς το κύρος της.
Σχετικά με την υπογραφή του διαθέτη, εάν αυτή λείπει η ιδιόγραφη διαθήκη είναι άκυρη. Η υπογραφή θα πρέπει να τίθεται στο τέλος της διαθήκης και όχι στην αρχή ή το μέσο αυτής, καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει πιθανότητα ακύρωσης. Όπως προαναφέραμε, η υπογραφή του διαθέτη θα πρέπει να είναι ιδιόχειρη και να περιέχει το κύριο όνομα και το επώνυμό του και να μην αποτυπώνεται με άλλα μέσα, παραδείγματος χάρη, με σφραγίδα ή με σταυρό.
Τελευταίος και πολύ σημαντικός λόγος ακύρωσης μιας ιδιόγραφης διαθήκης είναι η ανικανότητα του διαθέτη. Σύμφωνα με τη διάταξη 1719 «Ανίκανοι να συντάσσουν διαθήκη είναι: 1. οι ανήλικοι 2. όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση με πλήρη στέρηση της δικαιοπρακτικής τους ικανότητας ή με ρητή στέρηση της ικανότητας να συντάσσουν διαθήκη 3. όσοι κατά το χρόνο της σύνταξης της διαθήκης δεν έχουν συνείδηση των πράξεών τους ή βρίσκονται σε ψυχική ή διανοητική διαταραχή που περιορίζει αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησης τους….»
Εν κατακλείδι, η ιδιόγραφη διαθήκη αποτελεί την πιο απλή μορφή διαθήκης. Δε χρειάζονται πολλά στοιχεία για την σύνταξή της, δεν έχει κόστος, αφού κυριολεκτικά χρειάζεται μόνο μολύβι και χαρτί και διασφαλίζει μυστικότητα. Ωστόσο, είναι κρίσιμη η συμβολή και η νομική συμβουλή ενός έμπειρου δικηγόρου πριν από την σύνταξή της, καθώς υπάρχουν και παγίδες.
Πιο σοβαρό και συχνό σφάλμα στο οποίο υποπίπτουν οι άνθρωποι που συντάσσουν την διαθήκη τους είναι ο περιορισμός της νόμιμης μοίρας των δικαιούχων. Σύμφωνα με την διάταξη 1829 ΑΚ «Κάθε περιορισμός του μεριδούχου από τη διαθήκη, όσο βαρύνει τη νόμιμη μοίρα, θεωρείται σαν να μην έχει γραφεί.» Διότι η περιουσία ενός προσώπου δεν είναι πλήρως ελεύθερη για να την μοιράσει στους συγγενείς του, όπως επιθυμεί, αλλά σύμφωνα με τον νόμο θα πρέπει ένα ελάχιστο μερίδιο να πάει στα παιδιά και στον σύζυγο. Ο υπολογισμός της νόμιμης μοίρας είναι μια σύνθετη διαδικασία και απαιτεί γνώση των νομικών ζητημάτωνπου ανακύπτουν. Για να αποφευχθούν, λοιπόν, τα λάθη και να μην ακυρωθεί η διάταξη τελευταίας βουλήσεώς σας, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε έμπειρο δικηγόρο κληρονομικού δικαίου για σωστή καθοδήγηση.
Το δικηγορικό μας γραφείο έχει τεράστια εμπειρία σε ζητήματα κληρονομικού δικαίου, διαθηκών και αποποιήσεων και είναι σε θέσει να σας βοηθήσει αποτελεσματικά.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903 και 6932455478.
Ανθια Κορελα - Δικηγορος παρ' Αρειω Παγω 