Πνευματικά δικαιώματα

Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ «ΕΡΓΟΥ»

            Η διαδικασία της δημιουργίας έργων λόγου (π.χ. λογοτεχνικά βιβλία, επιστημονικά συγγράμματα κ.λπ.), τέχνης (π.χ. πίνακας ζωγραφικής, μουσική σύνθεση κ.λπ.) ή επιστήμης (π.χ. εφεύρεση, ανακάλυψη κ.λπ.) είναι μία βαθιά προσωπική υπόθεση για τον δημιουργό, συγγραφέα, καλλιτέχνη, επιστήμονα.

             Η πρώτη πλήρης και στοχευμένη προστασία που παρασχέθηκε από την ελληνική έννομη τάξη στον δημιουργό ήταν ο Ν. 2121/1993, η επιτυχία του οποίου ήταν τόσο μεγάλη που, μέχρι και σήμερα, με μικρές εκσυγχρονιστικές τροποποιήσεις, συνεχίζει να ισχύει το ίδιο νομοθέτημα, παρά τα σπουδαία τεχνολογικά άλματα που εμφιλοχώρησαν στο μεσοδιάστημα.

            Σύμφωνα με το άρθρ. 1 του ν. 2121/1993, ο πνευματικός δημιουργός, με τη δημιουργία του έργου του, οποιαδήποτε μορφή κι αν έχει αυτό, αποκτά επί του έργου πνευματική ιδιοκτησία, αυτομάτως και χωρίς να απαιτείται να τηρηθεί κάποια τυπική διαδικασία ή σύμπραξη κάποιας κρατικής ή μη υπηρεσίας για την αναγνώριση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Συγκεκριμένα, αποκτά ηθικό δικαίωμα επί του έργου του, που αφορά ουσιαστικά την «πατρότητα» του έργου και περιουσιακό δικαίωμα επί του έργου του, που αφορά ουσιαστικά την εξουσία εκμετάλλευσης του έργου του (είτε ο ίδιος προσωπικά είτε, με την άδειά του, κάποιος τρίτος).

            Την προστασία του νόμου, σημειώνεται, ότι δικαιούνται όχι μόνον οι δημιουργοί, αλλά και ερμηνευτές και εκτελεστές των έργων, οπότε αναφερόμαστε στα λεγόμενα «συγγενικά δικαιώματα».

            Παρά την αυτοδίκαιη, όμως, από τον νόμο, απόδοση των ως άνω δικαιωμάτων στον δημιουργό άμα τη δημιουργία του έργου, πρακτικά, η εξάσκηση των δικαιωμάτων αυτών ή και η απόδειξη ύπαρξής τους και δη δικαστικά μπορεί να αποδειχθεί μία εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση για τον δημιουργό, ειδικά αν το έργο έχει «ξεφύγει» ήδη από τα χέρια του (π.χ. λόγω κλοπής, διαρροής, αντιγραφής κ.λπ.). Για αυτό, συστήνονται στους δημιουργούς τα παρακάτω μέτρα, ώστε να δύνανται να αποδείξουν ότι οι ίδιοι είναι οι δημιουργοί συγκεκριμένου έργου, που δημιουργήθηκε σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή και με συγκεκριμένη μορφή.

            Πρώτον, αρκετά διαδεδομένη πρακτική αποτελεί η κατάθεση του συγκεκριμένου έργου με αντίστοιχη περιγραφή του ενώπιον συμβολαιογράφου, ο οποίος θα δώσει βέβαιη χρονολογία και θα καταγράψει τον δημιουργό του.

            Δεύτερον, συχνά ακολουθείται η πρακτική της αποστολής συστημένης επιστολής που αποστέλλει ο ίδιος ο δημιουργός είτε στον εαυτό του είτε σε τρίτο πρόσωπο, με αναλυτική περιγραφή του έργου του, ώστε με την σφραγίδα του ταχυδρομείου και την ημερομηνία που αναγράφεται στην απόδειξη αποστολής να αποκρυσταλλώνεται η χρονική ύπαρξη της δημιουργίας σε δεδομένη χρονική στιγμή. Συνιστάται η επιστολή να παραμένει κλειστή και μόνον αν προκύψει ένδικη διαφορά, να προσκομισθεί ως αποδεικτικό μέσο στο δικαστήριο, όπου θα ανοιχθεί από το δικαστή και θα βεβαιωθεί το περιεχόμενό της.

Τρίτον, εναλλακτικά, μπορεί να γίνει ηλεκτρονική χρονοσήμανση του έργου, διαμέσου της ηλεκτρονικής υπηρεσίας timestamp.gr του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας, η οποία ταυτοποιεί μοναδικά ένα έργο -σε ψηφιακή ή ψηφιοποιημένη μορφή- και καταγράφει την ακριβή ημερομηνία και ώρα υποβολής του έργου στην υπηρεσία.

Πρέπει να επισημανθεί ότι σε καμία από τις ανωτέρω περιπτώσεις δεν κατοχυρώνεται, μέσω των αναφερθέντων πρακτικών, το ίδιο το δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας, ηθικό ή περιουσιακό, αλλά προσφέρουν ένα ισχυρό αποδεικτικό μέσο, που δύναται να αξιοποιηθεί δικαστικά εφ’ όσον διαπιστωθεί προσβολή (ή απειλή προσβολής) των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού σχετικά με θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας καλέστε στο δικηγορικό γραφείο και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903, 6932455478.