Το Μονομελές Πρωτοδικείο Κέρκυρας με την υπ’ αρ. 810/2021 απόφασή του έκανε δεκτή αίτηση λήψης ασφαλιστικών μέτρων πατέρα περί προσωρινής ρύθμισης της κατάστασης αναφορικά με τον τόπο διαμονής των ανήλικων τέκνων, την επιμέλεια των οποίων είχε η μητέρα.
Πιο συγκεκριμένα, τον Απρίλιο του 2020 είχε προηγηθεί από το ίδιο δικαστήριο απόφαση ασφαλιστικών μέτρων περί προσωρινής ρύθμισης, μεταξύ άλλων, της επικοινωνίας του πατέρα με τα ανήλικα τέκνα του με την οποία απορρίφθηκαν τόσο το αίτημα της μητέρας να της επιτραπεί να μετοικήσει μαζί με τα ανήλικα τέκνα της στον τόπο καταγωγής της, την Ρουμανία, όσο και το αίτημα του πατέρα να οριστεί ως προσωρινός τόπος διαμονής των ανήλικων τέκνων των διαδίκων το νησί της Κέρκυρας και να απαγορευτεί προσωρινά η μετοίκησή τους στο εξωτερικό, ως μη νόμιμο.
Ο λόγος απόρριψης των δύο αιτημάτων, σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου τότε, ήταν ότι η άσκηση της επιμέλειας των ανήλικων τέκνων, έστω και προσωρινά, περιλαμβάνει και το δικαίωμα καθορισμού του τόπου διαμονής τους κι ως εκ τούτου δε χρειάζεται παρέμβαση ή άδεια του δικαστηρίου.
Κατόπιν, δημοσιεύτηκε ο Ν. 4714/2020 (ΦΕΚ Α΄/148/31.07.2020), ο οποίος πρόσθεσε το άρθρο 1519 στον Αστικό Κώδικα, σύμφωνα με το οποίο απαιτείται είτε προηγούμενη συμφωνία μεταξύ γονέων είτε προηγούμενη οριστική δικαστική απόφαση για τη μεταβολή του τόπου διαμονής του ανήλικου τέκνου κατά τρόπο που να επηρεάζει ουσιωδώς το δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο αυτό δεν διαμένει – στην προκειμένη περίπτωση τον πατέρα.
Έτσι, ενόψει του νεότερου Ν. 4714/2020, ο πατέρας κατέθεσε αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, επικαλούμενος επείγουσα περίπτωση, και πέτυχε να διαταχθεί από το δικαστήριο τόσο η επιστροφή των ανήλικων τέκνων από τη Ρουμανία, όπου μετεγκαταστάθηκαν μαζί με την μητέρα, στην Κέρκυρα, όσο και να οριστεί η Κέρκυρα ως προσωρινός τόπος διαμονής τους.
Το δικαστήριο κατέληξε σε αυτή την απόφαση, καθώς σύμφωνα με το σκεπτικό του, η μητέρα, η οποία παρά την εξ αρχής αντίθεση του πατέρα μετεγκαταστάθηκε μαζί με τα ανήλικα τέκνα στη Ρουμανία, παραβίασε την διάταξη του άρθρου 1519 του ΑΚ, που ήταν σε ισχύ κατά το χρόνο της εγκατάστασής τους στη Ρουμανία.
Όπως τόνισε το δικαστήριο στην υπ’ αρ. 810/2021 απόφασή του η μετεγκατάσταση των τέκνων αναμφίβολα επέδρασε ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του πατέρα με τα ανήλικα τέκνα του, αφού η επικοινωνία αυτή, όσο τα παιδιά διέμεναν στην Ελλάδα, ήταν σαφώς ευκολότερη.
Παραθέτουμε ένα απόσπασμα της απόφασης, ώστε να δείτε το σκεπτικό του δικαστηρίου των ασφαλιστικών μέτρων: Με βάση τα παραπάνω πιθανολογούμενα πραγματικά περιστατικά, καθίσταται σαφές ότι η καθ’ ης έχει παραβιάσει την ως άνω διάταξη του άρθρου 1519 ΑΚ, που ήταν σε ισχύ όταν μετεγκαταστάθηκε μαζί με τα ανήλικα τέκνα της στην Τιμισοάρα της Ρουμανίας, καθώς μετέβαλε μονομερώς τον τόπο διαμονής των ανήλικων τέκνων των διαδίκων, των οποίων ασκεί προσωρινά την επιμέλεια, χωρίς προηγούμενη συμφωνία των γονέων ή προηγούμενη οριστική δικαστική απόφαση. Η μετεγκατάσταση αυτή αναμφίβολα επέδρασε ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του αιτούντος με τα ανήλικα τέκνα του, καθότι η επικοινωνία αυτή, όσο τα παιδιά διέμεναν στην Ελλάδα, δηλαδή μέχρι τις 2-9-2020, ήταν σαφέστατα ευχερέστερη από ότι μετά τη μετεγκατάσταση τους στη Ρουμανία. Διευκρινίζεται δε ως εκ περισσού ότι, όπως ειπώθηκε παραπάνω, ούτε με τη με αριθμό 411/2020 απόφαση αυτού του Δικαστηρίου, αλλά ούτε και με τη με αριθμό 851/2020 απόφαση αυτού του Δικαστηρίου, καθορίστηκε προσωρινά ως τόπος διαμονής των ανήλικων η Τιμισοάρα της Ρουμανίας, γι’ αυτό και καμία από τις αποφάσεις αυτές δεν περιέχει σχετική διάταξη, αλλά απλώς έγινε δεκτό, σύμφωνα με το τότε ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, ότι η καθ’ ης, ως ασκούσα προσωρινά την επιμέλεια των ανήλικων τέκνων της, είχε το δικαίωμα να καθορίζει μονομερώς τον τόπο διαμονής τους. Επομένως, δεν μπορεί στην προκειμένη περίπτωση να γίνει λόγος για προηγούμενη οριστική δικαστική απόφαση, που επιτρέπει τη μεταβολή του τόπου διαμονής των ανήλικων τέκνων των διαδίκων, πολύ δε περισσότερο που οι αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων είναι προσωρινής ισχύος, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 695 ΚΠολΔ, δηλαδή δεν είναι οριστικές, όπως απαιτεί η διάταξη του άρθρου 1519 ΑΚ, ενόψει του ότι δεν προσβάλλονται με ένδικα μέσα (άρθρο 699 ΚΠολΔ). Από την άλλη πλευρά, όπως ήδη ελέχθη, το γεγονός ότι με τις ως άνω αποφάσεις απορρίφθηκε το αίτημα του αιτούντος περί καθορισμού ως προσωρινού τόπου διαμονής των ανήλικων τέκνων των διαδίκων το νησί της Κέρκυρας, δε δεσμεύει το παρόν δικαστήριο, καθότι η μετέπειτα εισαγωγή στην έννομη τάξη της διάταξης του άρθρου 1519 με το άρθρο 139 Ν. 4714/2020 (ΦΕΚ Α 148/31.7.2020) αποτελεί λόγο κάμψης του προσωρινού δεδικασμένου που απορρέει από τις παραπάνω αποφάσεις αυτού του Δικαστηρίου, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη νομική σκέψη. Επιπλέον, η ένσταση καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος που προέβαλε η καθ’ ης, ισχυριζόμενη ότι ο αιτών σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα χωρίς να έχει βάσιμους λόγους κατέθεσε την προηγούμενη αίτηση μεταρρύθμισης της με αριθμό 411/2020 απόφασης αυτού του Δικαστηρίου και στη συνέχεια την ένδικη αίτηση, πρέπει ν’ απορριφθεί ως μη νόμιμη, μη δυνάμενη να βρει νομικό έρεισμα στη διάταξη του άρθρου 281 ΑΚ, το πεδίο εφαρμογής της οποίας περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στα δικαιώματα του ουσιαστικού δικαίου και σε καμία περίπτωση δεν καταλαμβάνει τα δικονομικά δικαιώματα όπως αυτά της άσκησης πάσης φύσεως ενδίκων μέσων και βοηθημάτων.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε στο δικηγορικό γραφείο και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο – διαμεσολαβητή στα τηλ: 210 8811903, 6932455478.
Ανθια Κορελα - Δικηγορος παρ' Αρειω Παγω 