Δικαιούται διατροφή το ενήλικο παιδί;

Διατροφή σε ενήλικο τέκνο.

Σύμφωνα με το ΑΚ 1486 «δικαίωμα διατροφής έχει μόνο όποιος δεν μπορεί να διατρέφει τον εαυτό του από την περιουσία του ή από εργασία κατάλληλη για την ηλικία του, την κατάσταση της υγείας του και τις λοιπές βιοτικές του συνθήκες και των τυχόν αναγκών της εκπαίδευσής του», ενώ βάσει του ΑΚ 1489 «οι γονείς έχουν υποχρέωση να διατρέφουν το τέκνο από κοινού».

Έτσι, του νόμου μη διακρίνοντος, η σχετική υποχρέωση των γονέων δεν περιορίζεται μόνο στα ανήλικα τέκνα, αλλά γεννάται και για το ενήλικο, εφόσον αυτό δεν έχει τη δυνατότητα να συντηρηθεί με βάσει ίδιες δυνάμεις.  Κρίσιμα στοιχεία για την αξίωση διατροφής του ενήλικου τέκνου αποτελούν η υγεία του τέκνου, αν εργάζεται ή όχι, η περιουσία του, αν είναι σπουδαστής ή όχι και οι εν γένει υπάρχουσες βιοτικές του ανάγκες. Σύμφωνα με πλειάδα αποφάσεων εφόσον το ενήλικο παιδί σπουδάζει σε κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα (Α.Ε.Ι., Τ.Ε.Ι., Ι.Ε.Κ.) θεωρείται ότι αδυνατεί να ασκήσει οποιοδήποτε επάγγελμα και άρα ευλόγως δεν δύναται να αυτοδιατραφεί, λόγω της παρακολούθησης των σπουδών του.

Βάσει της ίδιας ως άνω απόφασης,  η μόνη διαφορά στην αξίωση διατροφής του ενήλικου τέκνου συγκριτικά με εκείνη του ανήλικου εντοπίζεται στο γεγονός ότι το ανήλικο δεν υποχρεούται, πριν στραφεί εναντίον των γονέων του, να αξιοποιήσει την απρόσοδη περιουσία που τυχόν διαθέτει.  Εξ αντιδιαστολής λοιπόν,  προκύπτει ότι για την επιδίκαση διατροφής στο ενήλικο τέκνο, απαιτείται αυτό να μη διαθέτει κινητή ή ακίνητη περιουσία, ικανή να συμβάλει στην κάλυψη των βασικών του αναγκών.

Αντίθετα, άλλες αποφάσεις απορρίπτουν το αίτημα όπως πχ έχει γίνει για φοιτητή, κρίνοντας ότι δεν δικαιούται διατροφής με το σκεπτικό ότι, επί μακρό διάστημα αυτός δεν επέδειξε επιμέλεια και δεν κατέβαλε σοβαρές προσπάθειες και ενδιαφέρον για την εκμάθηση κάποιας επιστήμης. Ειδικότερα κατά το σκεπτικό του Δικαστηρίου το γεγονός ότι δεν σημείωσε καμία πρόοδο στις σπουδές του, καταδεικνύει ότι δεν επέδειξε έφεση για μάθηση και επιμονή για την πραγματοποίηση του στόχου του, λήψη πτυχίου και τον εφοδιασμό του με τα κατάλληλα προσόντα για την μετέπειτα επαγγελματική του αποκατάσταση. 

Επομένως, υποχρέωση για εργασία δεν υπάρχει, εφόσον το ενήλικο τέκνο έχει την πρόθεση να σπουδάσει, η δε διατροφή αυτού είναι ανάλογη, δηλαδή οριοθετείται, από τις ανάγκες του και συνίσταται στην παροχή όλων των απαραίτητων μέσων για τη συντήρησή του και των αναγκαίων δαπανών για την εκπαίδευσή του. Για τις μεταπτυχιακές δε σπουδές, η διατροφή του ενήλικου τέκνου δύναται να επιδικαστεί αφού όμως το Δικαστήριο συνεκτιμήσει τις επιδόσεις του στις έως τώρα σπουδές του, την ικανότητά του να ανταποκριθεί στο επίπεδο σπουδών, τη δυνατότητα να βρει πόρους (υποτροφία) από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς καθώς και τη δυνατότητα να ασκήσει παράλληλα με τις μεταπτυχιακές του σπουδές και κάποιο επάγγελμα.

Πάντως, η αξίωση για διατροφή μπορεί να προσβληθεί ως καταχρηστική άσκηση δικαιώματος κατά το ΑΚ 281, ειδικά δε από τη στιγμή που το τέκνο που ζητά τη διατροφή, δρα σε αντίθεση με τις υποχρεώσεις του που πηγάζουν από το ΑΚ 1507. Σύμφωνα με αυτό το τελευταίο, «γονείς και τέκνα οφείλουν αμοιβαία μεταξύ τους βοήθεια, στοργή και σεβασμό». Έτσι, το Δικαστήριο μπορεί να κρίνει ότι το τέκνο, ασκεί καταχρηστικά το δικαίωμα διατροφής που έχει έναντι των γονέων του καθ’ υπέρβαση των ορίων της καλής πίστης των χρηστών ηθών, του κοινωνικού και οικονομικού σκοπού της διατροφής, όταν επιδεικνύει παντελή έλλειψη αγάπης ή και στοιχειώδους σεβασμού προς τους γονείς.

Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε στο δικηγορικό γραφείο και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903, 6932455478.