Σύμφωνα με την πρόσφατη, υπ’ αριθμ. 330/2018 απόφαση του Β΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), η υποβολή κοινής φορολογικής δήλωσης των συζύγων μόνον από το σύζυγο προϋποθέτει την κοινή συναίνεση και των δύο, ελλείψει της οποίας οι φορολογικές υποχρεώσεις και οι βεβαιώσεις φόρων είναι χωριστές κι αυτοτελείς.
Όπως σημειώνει το Σ.τ.Ε. στην απόφασή του, ήδη ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.) προβλέπει ότι κάθε σύζυγος χωριστά είναι υπόχρεος για το φόρο, τα τέλη και τις εισφορές του εισοδήματός του, με κατ’ αρχήν όμως διαδικαστικώς υπόχρεο για την υποβολή αυτής τον σύζυγο, ενώ ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας (Κ.Φ.Δ.) προβλέπει πως η βεβαίωση του φόρου γίνεται σε κάθε σύζυγο ξεχωριστά. Παρά ταύτα, υπό την ισχύ του ν. 4172/2013, η οφειλή για φόρο, τέλη και εισφορές που αναλογούν στα εισοδήματα των συζύγων, εξακολουθεί να βεβαιώνεται στο όνομα μόνο του συζύγου. Δηλαδή, βεβαιώνεται και καταχωρίζεται ως εισπρακτέο ή επιστρεπτέο το άθροισμα των οφειλών των δύο συζύγων στο όνομα του συζύγου.
Ο Κ.Φ.Ε. έχει διατηρήσει για το σύζυγο την υποχρέωση να υποβάλει τη δήλωση και της συζύγου του, μολονότι δεν είναι υπόχρεος για το φόρο, τα τέλη και τις εισφορές που αναλογούν στο εισόδημά της. Η διατήρηση της υποχρέωσης αυτής, όμως, δεν προβλέπεται ούτε στον Κ.Φ.Ε. ούτε στον Κ.Φ.Δ. ρητώς. Από την άλλη, οι τεχνικής φύσεως λόγοι που είχαν εκτεθεί στην αιτιολογική έκθεση του ν. 1473/1984 κι αφορούσαν το μεγάλο όγκο των δηλώσεων και τη συνεπαγόμενη καθυστέρηση στην εκκαθάριση τους, με την αλματώδη αύξηση της τεχνολογίας έχουν προ πολλού εκλείψει. Άλλωστε, σε κάθε περίπτωση, η εξέταση του οικογενειακού εισοδήματος συνολικά από τις φορολογικές αρχές δεν προϋποθέτει αναγκαστικά την κοινή υποβολή. Όσο για το ενδεχόμενο μη υποβολής δήλωσης από τον ένα σύζυγο ή ελέγχου του ενός, ο κίνδυνος υφίσταται και στην περίπτωση που ο ένας σύζυγος, αν και υπόχρεος σε κοινή δήλωση, δεν δηλώνει τα εισοδήματά του ή υποβάλλεται σε έλεγχο για αυτά. Είναι άλλωστε επιταγή της ορθής κι αποτελεσματικής εφαρμογής της φορολογικής νομοθεσίας να προσαρμόζεται αυτή με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση του συστήματος φορολόγησης.
Ενόψει των ανωτέρω, το Σ.τ.Ε. κρίνει ότι δεν υφίσταται γενικώς κάποιος λόγος, πόσο μάλλον προφανής λόγος δημοσίου συμφέροντος, ο οποίος να δικαιολογεί την υποχρεωτική υποβολή κοινής δήλωσης φόρου εισοδήματος των συζύγων κι επομένως, με γνώμονα το Σύνταγμα, αλλά και την ΕΣΔΑ, καταλήγει ότι ο σύζυγος υποβάλλει κοινή δήλωση και για το εισόδημα της συζύγου εφόσον συναινούν και οι δύο σύζυγοι, ενώ ελλείψει τέτοιας συναίνεσης, οι σύζυγοι διατηρούν το δικαίωμά τους να υποβάλλουν αυτοτελώς δηλώσεις φόρου εισοδήματος.
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε στο δικηγορικό γραφείο και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903, 210 8251894 και 6932 455478.
Ανθια Κορελα - Δικηγορος παρ' Αρειω Παγω 