Εγκλήματα κατά της τιμής

 Ποινικά αδικήματα  – πλημμελήματα

Τα βασικά εγκλήματα κατά της τιμής που σήμερα τυποποιούνται στον Ποινικό Κώδικα είναι η εξύβριση, κατ’ άρθρο 361, η δυσφήμηση κατ’ άρθρο 362 και η συκοφαντική δυσφήμηση κατ’ άρθρο 363. Πολλές φορές η διάκριση μεταξύ τους αποδεικνύεται δύσκολη και στην κοινή γνώμη οι τρεις έννοιες συχνά συγχέονται μεταξύ τους. Για να γίνουν ευκολότερα οι διαφορές των τριών εγκλημάτων μεταξύ τους, είναι σκόπιμο να γίνει ανάλυση:

Απλή δυσφήμηση: Σύμφωνα με το άρθρο 362 του Π.Κ., «όποιος με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου ισχυρίζεται ή διαδίδει για κάποιον άλλον γεγονός που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψή του τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών ή με χρηματική ποινή». Όμως, αν το γεγονός είναι αληθές κι αυτό αποδειχθεί, η πράξη μένει ατιμώρητη. Σημειωτέον, πάντως, ότι η απόδειξη γεγονότος που αφορά ζήτημα του οικογενειακού ή του ιδιωτικού βίου που δεν θίγει το δημόσιο συμφέρον, η διάδοση του οποίου έγινε κακόβουλα, είναι απαγορευμένη (αρ. 366 παρ. 1). Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι στην περίπτωση αυτή αποκλείεται και το ενδεχόμενο της τιμωρίας για εξύβριση, αν από το τρόπο που εκδηλώθηκε ή από τις περιστάσεις υπό τις οποίες τελέστηκε η δυσφήμηση προκύπτει σκοπός εξύβρισης (αρ. 366 παρ. 3).

Όσον αφορά το (επικουρικό) αδίκημα της εξύβρισης, από τη διάταξη του αρ. 361 παρ. 1 προκύπτει ότι «όποιος, εκτός από τις περιπτώσεις της δυσφήμησης… προσβάλλει την τιμή άλλου με λόγο ή έργο ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους». Εν προκειμένω ενδιαφέρει ο δράστης να προσβάλλει την τιμή κάποιου, χωρίς να προϋποτίθεται η παρουσία τρίτου προσώπου ούτε η διάδοση συγκεκριμένου ισχυρισμού. Αρκεί το γεγονός ότι ο λόγος ή το έργο έχει ως αποτέλεσμα την προσβολή της τιμής του άλλου.

Η δε συκοφαντική δυσφήμηση προβλέπεται στο άρθρο 363 του Π.Κ. και προσθέτει στη διάταξη της απλής συκοφαντικής δυσφήμησης την πρόσθετη περίσταση όπου το γεγονός είναι ψευδές και ο υπαίτιος το γνωρίζει, διαδίδοντάς το. («Αν στην περίπτωση του άρθρου 362, το γεγονός είναι ψευδές και ο υπαίτιος γνώριζε ότι αυτό είναι ψευδές τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών.»)

Επιπροσθέτως, κατά το άρθρο 367 του Π.Κ. παρ. 1, οι δυσμενείς κρίσεις για επιστημονικές, καλλιτεχνικές ή λοιπές επαγγελματικές εργασίες, οι δυσμενείς εκφράσεις που περιέχονται σε έγγραφο δημόσιας αρχής για αντικείμενα που ανάγονται στον κύκλο της υπηρεσίας της καθώς και οι εκδηλώσεις που γίνονται για την εκτέλεση νόμιμων καθηκόντων, την άσκηση νόμιμης εξουσίας ή για τη διαφύλαξη δικαιώματος ή από άλλο δικαιολογημένο ενδιαφέρον δεν εμπίπτουν σε καμία από τις τρεις ως άνω κατηγορίες αδικημάτων και δεν αποτελούν, ως εκ τούτου, άδικες πράξεις. Ο κανόνας αυτός αίρεται, όμως, όταν οι ως άνω κρίσεις περιέχουν τα συστατικά στοιχεία της συκοφαντικής δυσφήμησης και όταν από τις συνθήκες που τελέστηκε η πράξη, προκύπτει σκοπός εξύβρισης (αρ. 367 παρ. 2)

Τέλος, κατά κανόνα, τα εγκλήματα κατά της τιμής είναι κατ’ έγκληση διωκόμενα, δηλαδή πρέπει να ζητήσει την τιμωρία του δράστη ο ίδιος ο παθών με έγκληση (μήνυση), όπως ρητά προβλέπει το άρθρο 368 του Π.Κ.

Επίσης για όλα τα παραπάνω μπορεί να ζητηθεί και αποκατάσταση της φήμης, του ονόματος με δημόσιες αναρτήσεις ή άλλους τρόπου ή και ανάλογη αποζημίωση ώστε να ικανοποιηθεί ο παθών για την ηθική του βλάβη έστω χρηματικά.

Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε στο δικηγορικό γραφείο και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο στα τηλ: 210 8811903, 210 8251894, 6932455478.