Άρειος Πάγος-δόλος οφειλέτη

Ο δόλος μη πληρωμής χρεών των υπερχρεωμένων οφειλετών-Νόμος Κατσέλη  

Ο Άρειος Πάγος, με την πρόσφατη και υπ’ αριθμ. 153/2017 απόφαση του Δ΄ Πολιτικού Τμήματός του, διευκρινίζει το ζήτημα της έννοιας της «δόλιας περιέλευσης» του υπερχρεωμένου οφειλέτη σε αδυναμία πληρωμών, στα πλαίσια του Ν. 3869/2010, ευρύτερα γνωστού ως «Νόμου Κατσέλη», όσον αφορά δηλαδή τα Υπερχρεωμένα Νοικοκυριά.

Η παρούσα απόφαση του Αρείου Πάγου, λοιπόν, ξεκινώντας από τη διατύπωση της παρ. 1, εδ. α΄ του αρθρ. 1 του ως άνω νόμου, κρίνει ότι το στοιχείο του δόλου αφορά την περιέλευση του οφειλέτη σε κατάσταση μόνιμης αδυναμίας πληρωμών, επομένως, είναι δυνατό να συντρέχει τόσο κατά το χρόνο ανάληψης της οφειλής, όσο και κατά τον μετέπειτα χρόνο. Είναι, με άλλα λόγια, δυνατό ο δόλος να είναι αρχικός ή επιγενόμενος. Κρίσιμο, επομένως, δεν αναδεικνύεται το ζήτημα του χρόνου εμφάνισης του δόλου, αλλά το περιεχόμενό του, ήτοι οι ενέργειες του οφειλέτη να αποσκοπούν στην αδυναμία των πληρωμών του ή να είναι σε θέση ο ίδιος να προβλέψει την αδυναμία αυτή, αλλά, ενώ αποδέχεται το αποτέλεσμα αυτό, αρνείται να αλλάξει τη συμπεριφορά του και να αποφύγει την επικείμενη αδυναμία πληρωμών του. Πρόκειται, εδώ, για τον οφειλέτη ο οποίος επιδιώκει να καρπωθεί τα οφέλη από τη δημιουργία χρεών, τα οποία γνώριζε είτε εκ των προτέρων ότι δεν θα ήταν σε θέση να αποπληρώσει είτε κατόπιν, από δική του συμπεριφορά και υπαιτιότητα, κατέστη αμφίβολη η αποπληρωμή αυτή.

Ζήτημα ενδεχόμενου δόλου μπορεί να τεθεί όταν ο οφειλέτης συνάπτει με μεγάλο αριθμό τραπεζικών ιδρυμάτων συμβάσεις για απόκτηση πλήθους τραπεζικών προϊόντων, κι ενώ όμως προέβλεπε την αδυναμία του να ανταποκριθεί στον υπερδανεισμό του, είτε βάσει των παροντικών του οικονομικών δυνατοτήτων είτε με βάση τις ευλόγως αναμενόμενες μελλοντικές, αποδέχτηκε το αποτέλεσμα αυτό.

Για τη συγκρότηση του δόλου δεν είναι απαραίτητη η απόδειξη εξαπάτησης του πιστωτικού ιδρύματος από τον οφειλέτη ως προς την οικονομική κατάστασή του κατά την ανάληψη του δανείου, όπως και η παράλειψη της υποχρέωσης έρευνας κι ελέγχου της πιστοληπτικής ικανότητας του δανειολήπτη εκ μέρους του πιστωτικού ιδρύματος. Αυτές οι αντικειμενικές συνθήκες δεν ανταποκρίνονται, κατά τον Άρειο Πάγο, στο πνεύμα του νόμου, ο οποίος αναφέρεται μόνον στην πρόθεση του οφειλέτη, δηλαδή σε ένα υποκειμενικό στοιχείο.

Τέλος, όπως προκύπτει από το τελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του αρθρ. 1 του Νόμου 3869/2010, την ύπαρξη του δόλου την προτείνει και πρέπει να αποδείξει ο ίδιος ο πιστωτής, καθώς η διάταξη αυτή έχει τεθεί προς το δικό του συμφέρον. Καθώς, λοιπόν, οι πιστωτές είναι αυτοί που θα έχουν όφελος από τη δολιότητα του οφειλέτη, οι ίδιοι θα πρέπει να προβούν και στην απόδειξή της.

Το δικαστήριο, εάν η δολιότητα δεν προταθεί από τους πιστωτές, δεν θα προβεί σε αυτεπάγγελτο έλεγχο αυτής, αλλά θα επιληφθεί αυτής μόνον κατόπιν σχετικού ισχυρισμού.

Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού καλέστε στο δικηγορικό γραφείο και μιλήστε με εξειδικευμένο δικηγόρο για διάσωση κατοικίας – περιουσίας κι αποφυγή πλειστηριασμού στα τηλ: 210 8811903, 210 8251894, 6932455478.